Ełcka Kolej Wąskotorowa
Z Wikipedii
Ełcka Kolej Wąskotorowa (EKW, niem. Lycker Kleinbahn) - jest jedną z nielicznych kolei tego typu na terenie Polski, funkcjonująca do dnia dzisiejszego. Jej głównym zadaniem był przewóz mieszkańców okolicznych wsi do Ełku, czasem transportowano również towary. Jej działalności nie przerwała II wojna światowa ani zmiana przynależności państwowej - aż do lat 90. XX wieku nadal służyła jako regionalne źródło transportu. W 1992 ełcka kolej została uznana za zabytek - od kilku lat prowadzi jedynie kursy turystyczne (składy zabytkowe oraz współczesne).
[edytuj] Historia
Ełcka kolej wąskotorowa powstała w latach 1910-1918, wybudowana metodą kroczącą przez towarzystwo akcyjne Lycker Kleinbahn Aktiengesellschaft. Powstała linia jednotorowa, o szerokości torów 1000 mm (dzięki specjalnej technice możliwy jest przewóz wagonów normalnotorowych). Całkowita długość - 48 km. Główna linia liczy ok. 38 km z Ełku do Turowa (wówczas położonego nad granicą z Rosją). W miejscowości Laski Małe znajduje się odgałęzienie do Zawad - Tworków o długości 10 km.
Pierwszy fragment EKW otwarto już 23 października 1913 - dalsze, po wyparciu Rosjan (trwała I wojna światowa) w 1915 oraz w 1918 po ostatecznym usunięciu zniszczeń wojennych. W 1938 przewiozła 29026 ton towarów i 54837 pasażerów[1]. Kolejnych zniszczeń dokonała ofensywa rosyjska podczas II wojny światowej - szczęśliwie ocalały jednak wszystkie parowozy.
W 1951 przekuto tory na 750 mm. Aż do lat 60. na trasie kursowały lokomotywy parowe, a od 1968 już tylko spalinowe. Mimo wielkiej popularności wśród mieszkańców oraz turystów dochody EKW nie pokrywały wydatków - nowa sytuacja polityczno-gospodarcza sprawiła, że przed ełcką wąskotorówką stanęło, mimo wpisania na listę zabytków, widmo upadku. W 2001 PKP podjęła decyzję o likwidacji linii - rok później przejął ją ełcki Urząd Miasta i przekazał Miejskiemu Ośrodkowi Sportu i Rekreacji, jako Ełcką Kolej Wąskotorową (do tej pory funkcjonowała pod nazwą Ełckiej Kolei Dojazdowej). W historii EKW rozpoczął się nowy etap.
Obecnie pociągi mogą kursować na całej trasie wąskotorówki, jednak dla potrzeb turystów najczęściej wykorzystywana jest tylko jej część.
W Ełku znajduje się osobna stacja kolei wąskotorowej - Ełk Wąskotorowy, położona w pobliżu stacji głównej PKP. W budynku funkcjonuje niewielkie muzeum poświęcone historii ełckiego węzła kolejowego.
