EAN

Z Wikipedii

EAN (ang. European Article Number – Europejski Kod Towarowy) – rodzina kodów kreskowych (symbolika) wprowadzona w 1976 roku przez stowarzyszenie European Article Numbering. Kod został opracowany na podstawie opracowanego wcześniej w USA i Kanadzie kodu UPC. Symbolika została zaimplementowana w globalnym systemie GS1. Jest to kod ciągły, numeryczny, modularny, samosprawdzalny z dodatkową obowiązkową cyfrą kontrolną. Kod wymaga stosunkowo wysokiej precyzji wydruku, stąd nie może być stosowany na niskiej jakości papierze (np. kartonie) oraz wymaga w miarę dobrej jakości drukarek.

Kod posiada stałą długość. Stosuje się dwie wersje kodu:

• EAN-13 – zawiera 12 cyfr danych i jedną cyfrę kontrolną
• EAN-8 – 7 cyfr danych i 1 cyfra kontrolna

W Europie symbolika ta jest powszechnie wykorzystywana do znakowania opakowań jednostkowych oraz zbiorczych (zarówno EAN-8, jak i EAN-13). Wersję EAN-13 wykorzystuje się również m.in. do kodowania numerów ISBN, ISMN, czy ISSN.

Przy oznaczaniu opakowań jednostkowych ustalono, że pierwsze dwie lub trzy cyfry oznaczają kod kraju (np. 590 - Polska), z wyjątkiem oznaczeń rozpoczynających się od cyfry 2 - takimi kodami oznaczane są produkty o zmiennej masie i rozmiarach, zazwyczaj konfekcjonowane w sklepach. Kod ten nie oznacza jednak kraju pochodzenia towaru lub firmy, lecz jedynie numer organizacji krajowej, w której dany produkt jest zarejestrowany.

W przypadku kodowania numerów ISSN w kodzie występuje przedrostek 977, natomiast 978 lub 979 dla ISBN (w wersji dziesięciocyfrowej) i 979 dla ISMN. Stosowany może być również dwu- lub pięciocyfrowy dodatek do kodu, tzw. add-on, w którym mogą być zapisane np. informacje o numerze wydania danego czasopisma w danym roku.

kod EAN-13

Przykład kodu EAN-8

Przykład wykorzystania symboliki EAN13 do zakodowania numeru ISSN

[edytuj] Budowa kodu

W kodzie kreskowym EAN, każda cyfra jest reprezentowana przez siedmiobitową sekwencję, zakodowaną jako serię naprzemiennych kresek i przerw. Pojedynczy znak jest zaznaczony na niebiesko. Kreski ograniczające (zaznaczone na zielono) oddzielają dwie sześciocyfrowe grupy.

Budowa kodu jest zbliżona do budowy symboliki UPC. Kod posiada znaki Start/Stop na początku i końcu. Występuje w nim również znak rozdzielający. Pojedyncza cyfra jest zakodowana przez siedmiobitową sekwencję (siedem modułów) kresek czarnych i białych. Występują po dwa czarne i białe paski. Jedna kreska może mieć szerokość od jednego do czterech modułów. W kodzie EAN-13 pierwsza cyfra nie jest kodowana przy pomocy pasków, natomiast kolejne sześć (po lewej stronie od znaku rozdzielającego) jest kodowana według zbioru A lub B. Pierwsza niekodowana bezpośrednio cyfra jest określana na podstawie kombinacji znaków kodowanych według zbiorów A i B. (tzw. wzorzec parytetu). Cyfry po prawej stronie są kodowane według zbioru C (występują jedynie te trzy zbiory). W kodzie EAN-8 cztery pierwsze cyfry są kodowane według zbioru A, natomiast pozostałe według zbioru C. Dzięki zastosowaniu tej techniki możliwy jest obustronny odczyt kodu.

, gdzie 1 oznacza czarny pasek, natomiast 0 biały pasek. Jedna cyfra oznacza jeden moduł. Należy zauważyć, iż poszczególne cyfry są kodowane w taki sposób, by były możliwie mało do siebie podobne, co zapewnia pewien stopień samosprawdzalności. Zbiór "C" jest lustrzanym odbiciem symboli ze zbioru "B". Dodatkowo celem zapewnienia poprawności odczytu paski (białe i czarne) w kodowanych cyfrach 1, 2, 7, 8 mają zmienione rozmiary o 1/13 modułu (są poszerzone lub zwężone). Długość kresek ograniczających jest zwiększona o pięć modułów. Po lewej i prawej stronie kodu występuje obowiązkowy margines, który ma szerokość jedenastu modułów z lewej oraz siedmiu z prawej strony^[2].

Standardowy wymiar X (moduł) dla kodu wynosi 0,33mm^[2] co dla kodu EAN-13 daje szerokość kodu 37,29mm. Natomiast dla EAN-8 jest to 26,73mm. Zalecana wysokość kodu wynosi 25,91mm dla EAN-13 i 21.31mm dla EAN-8. Przy czym dopuszczalne wartości współczynnika powiększenia wahają się od 0,8^[2] (wymiary szerokość x wysokość 29,83x20,73mm dla EAN-13 oraz 21,38x17,05mm dla EAN-8) do 2,0^[2] (74,58x51,82mm dla EAN-13 i 53,46x42,62mm dla EAN-8)^[3]. Stosowanie dopuszczalnych minimalnych/maksymalnych wartości rozmiaru kodu (bądź stosowanie wymiarów mniejszych/większych od tych wartości) może mieć wpływ na zmniejszenie prawdopodobieństwa poprawnego odczytu przez czytniki kodów kreskowych. W przypadku pomniejszania zaleca się najpierw zmniejszyć wysokość kresek o połowę, a następnie zmniejszać proporcjonalnie oba wymiary^[4].

[edytuj] Obliczanie cyfry kontrolnej

Cyfry kontrolne oblicza się według stałego algorytmu modulo 10. Dla przykładu cyfrę kontrolną(trzynastą) w EAN 13 oblicza się mnożąc pierwszą cyfrę przez 1, drugą przez 3, trzecią przez 1,czwartą przez 3, piątą przez 1, szóstą przez 3, siódmą przez 1, ósmą przez 3, dziewiątą przez 1, dziesiątą przez 3, jedenastą przez 1, dwunastą przez 3. Następnie sumuje się wszystkie iloczyny. Sumę dzieli się przez 10 i zostawia się tylko resztę. Na koniec od 10 odejmujemy resztę. Jeśli suma iloczynów jest liczba podzielna przez 10 to otrzymujemy dzielenie bez reszty, w takim wypadku cyfrą kontrolną jest 0

[edytuj] Literatura

• Kody kreskowe - rodzaje, standardy, sprzęt, zastosowania - ILiM, Poznań 2000, ISBN 83-87344-60-5
• (PDF)Specyfikacje symboliki EAN/UPC na stronie gs1pl.org

[edytuj] Przypisy

1. ↑ (en)Opis na stronie barcodeisland.com
2. ↑ ^{2,0 2,1 2,2 2,3} Opis symboliki na stronie organizacji GS1 gs1pl.org
3. ↑ tabela z dopuszczalnymi współczynnikami powiększenia i wymiarami na stronie gs1pl.org
4. ↑ Czasopismo Logistyka, nr 1/2007, str. 72., ISSN 1231-5478 (02)