Edward Dembowski
Z Wikipedii
Edward Dembowski (31 maja 1822 - 27 lutego 1846) – polski działacz lewicy niepodległościowej (Związek Narodu Polskiego), filozof, krytyk literacki i publicysta.
Był synem Julii z Kochanowskich i konserwatywnego kasztelana - wojewody Królestwa Polskiego Leona Dembowskiego. Z racji szlacheckiego pochodzenia, kontrastującego z radykalnymi poglądami społecznymi, nazywano go "czerwonym kasztelanicem".
Wydawał Przegląd Naukowy, pismo młodej, niepodległościowej inteligencji.
Organizator nieudanego powstania krakowskiego, które wybuchło w lutym 1846 roku w Krakowie i okolicach. Zginął - 27 lutego 1846 roku, gdy wojska austriackie ostrzelały procesję patriotyczną w Podgórzu, której przewodził.
Pochowany na Starym Cmentarzu Podgórskim w Krakowie. Jego grób, jako jedyny na tym cmentarzu, wciąż otoczony jest stałą opieką.
Żoną Dembowskiego była Aniela z Chłędowskich. Z tego małżeństwa na świat przyszło troje dzieci: Julia (żona Aleksandra Karpińskiego), Edward i Czesław.
Jego działalności publicznej podczas powstania krakowskiego jest poświęcony film fabularny Stanisława Różewicza pt. Pasja. Jest patronem Liceum Ogólnokształcącego nr 48 w Warszawie, Szkoły Podstawowej nr 109 we Wrocławiu, Szkoły Podstawowej nr 66 w Krakowie, ZSO nr 10 w Gliwicach oraz I Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi w Zielonej Górze.
[edytuj] Bibliografia
- Leszek Sykulski, Edward Dembowski (1822-1846). Biografia polityczna, Wydawnictwo Naukowe Grado, Toruń 2006
