Edward S. Curtis
Z Wikipedii
Edward Sheriff Curtis (ur. 16 lutego 1868 w Whitewater w Wisconsin, zm. 19 października 1952 w Los Angeles) z zawodu fotograf, specjalizujący się w katalogowaniu życia Indian i Zachodu USA; żona Klara J. Phillips (1874-1932), dzieci Harold (1893-?), Elizabeth (1896-1973), Florence (1899-1987), Katherine (1909-?).
Spis treści |
[edytuj] Początki
Curtis urodził się w pobliżu Whitewater, w stanie Wisconsin. Jego ojciec, Johnson Asahel Curtis (1840-1887), był pastorem. W roku 1874 rodzina przeniosła się z Wisconsin do Minnesoty, gdzie przez kilka lat prowadziła sklep spożywczy.
W wieku 17 lat Edward zaczął praktykować u fotografa w miejscowości St. Paul. W roku 1887 rodzina przeniosła się do Seattle w stanie Waszyngton, gdzie Edward zakupił swój pierwszy aparat i zaczął pracować dla studia Rasmusa Rothiego. Po kilku miesiącach odszedł od Rothiego i związał się z Thomasen Guptillem. Nowe studio nazwali "Curtis and Guptill, Photographers and Photoengravers".
W roku 1892 Edward ożenił się z Klarą J. Phillips (1874-1932) pochodzącą z Pensylwanii. Mieli czworo dzieci: Harolda (1893-?); Elżbietę (1896-1973) czyli Beth, która wyszła za mąż za Manforda Magnusona (1895-1993); Florence (1899-1987) która poślubiła Henry'ego Graybilla (1893-?); i Katarzynę (1909-?) czyli Billy. W 1896 r. cała rodzina przeprowadziła się do nowego domu w Seattle.
[edytuj] Fotograf Indian
W 1895 Curtis zrobił zdjęcie portretowe "księżniczce Angelinie" znanej także jako Kickisomlo, córce wodza Sealtha z plemienia Seattle. Było to jego pierwsze zdjęcie, na jakim uwiecznił Indiankę. W 1898, podczas wyprawy celem sfotografowania szczytu Mount Rainier, Curtis zetknął się z niewielką grupą badaczy. Jednym z nich był George Bird Grinnell, wybitny znawca plemion Indian Ameryki Północnej. Grinnellowi spodobały się zdjęcia Curtisa, więc zaproponował mu udział w wyprawie do Indian z plemienia Czarnych Stóp w Montanie w roku 1900.
W 1906 wydawca J.P. Morgan zaproponował Curtisowi honorarium w wysokości 75 000 dolarów za wykonanie 1 500 zdjęć Indian, co miało być opublikowane w dwudziestu tomach. Curtis doszedł do wniosku, że powinien nie tylko robić zdjęcia, ale również dokumentować istniejące jeszcze przejawy życia i kultury Indian, nim znikną bezpowrotnie. We wprowadzeniu do pierwszego tomu, wydanego w 1907, napisał: "Musimy zbierać informacje o życiu jednej z najwspanialszych ras gatunku ludzkiego teraz, nim ostatnia szansa zostanie zaprzepaszczona." Nagrał ponad 10 000 woskowych cylindrów gramofonowych z zapisem indiańskiej mowy i pieśni. Wykonał ponad 40 000 zdjęć odwiedzając 80 plemion. Spisał plemienne legendy i dzieje, zgromadził informacje na temat tradycyjnej kuchni, sposobów budowy domostw, osadnictwa, wypoczynku, ceremonii religijnych i pogrzebowych. Sporządził noty biograficzne wodzów poszczególnych plemion, a zbiór ten, w wielu przypadkach, jest jedynym istniejącym zapisem z życia ginących lub cywilizujcych się plemion.
W roku 1916 Klara wystąpiła o rozwód. W 1919 sąd przyznał jej studio Curtisa wraz z całym sprzętem i negatywami jego prac. Edward włamał się, wraz z córką Beth, do studia i zniszczył wszystkie oryginały negatywów na szkle, woląc je stracić na zawsze niż by dostały się w ręce byłej żony.
Około roku 1922 Curtis przeprowadził się do Los Angeles, gdzie otworzył nowe studio. By zarobić na nowy sprzęt pracował jako asystent operatora w studiu filmowym Cecila B. DeMille'a, m. in. przy kręceniu, w roku 1923 "Dziesięciu przykazań". W październiku 1924 Curtis sprzedał prawa autorskie do filmu etnograficznego In the Land of the Head-Hunters Muzeum Historii Naturalnej. Za scenariusz i oryginalny negatyw filmu dostał 1 500 dolarów. Tymczasem film kosztował go ponad 20 000 dolarów.
[edytuj] Bankrut
W 1927, po powrocie z córką Beth z Alaski do Seattle został aresztowany za niepłacenie alimentów przez minione siedem lat. Miał do spłacenia 4 500 dolarów, ale akt oskarżenia został przez powódkę wycofany. W tej sytuacji, w Boże Narodzenie 1927, nastąpił zjazd rodzinny w domu córki Florence w Medford, w stanie Oregon. Po raz pierwszy od rozwodu Curtis spotkał się jednocześnie ze wszystkimi swoimi dziećmi. W 1928, będąc na krawędzi bankructwa, Edward sprzedał swe prawa autorskie synowi Morgana. W 1930 opublikował ostatni tom pracy The North American Indian.
W 1932 jego była żona Klara, ciągle mieszkająca w Seattle i zarządzająca studiem fotograficznym z córką Katarzyną, utonęła w wodach Puget Sound, a Katarzyna przeprowadziła się do Kalifornii by być bliżej ojca i siostry Beth.
Curtis zmarł na atak serca w domu Beth w Los Angeles.
[edytuj] Bibliografia
- Barbara A. Davis, Edward S. Curtis: The Life and Times of a Shadow Catcher
- Anne Makepeace, Edward S. Curtis: Coming to Light
- Edward Sheriff Curtis, Unpublished Autobiography
