Wisconsin

Z Wikipedii

Wisconsin
Flaga stanowa Wisconsin Pieczęć stanowa Wisconsin
Przydomek: Badger State Stan borsuka
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Madison
Największe miasto	Milwaukee
Gubernator	Jim Doyle
Powierzchnia  • ogółem  • lądowa  • wodna  • % wodna	na 23 miejscu 169 790 km² 140 787 km² 28 006 km² 17 %
Populacja (2000)	na 16 miejscu 5 453 896
Gęstość zaludnienia (2000)	na 24 miejscu 38,13 /km²
Wejście do Unii  • kolejność  • data	30 29 maja 1848
Strefa czasowa	Central: UTC-6/-5
Szerokość geograficzna	42°30'N - 47°3'N
Długość geograficzna	86°49'W - 92°54'W
Szerokość Długość Wzniesienie  • najwyższe  • średnie  • najniższe	420 km 500 km   595 m 320 m 177 m
ISO 3166-2	US-WI

Wisconsin - stan na środkowym wschodzie Stanów Zjednoczonych. Wisconsin położone jest pomiędzy Jeziorem Górnym na północy i Jeziorem Michigan na wschodzie. Na zachodzie graniczy ze stanem Minnesota, na południowym zachodzie ze stanem Iowa, na południu z Illinois, a na północnym wschodzie z Michigan. Obszar całego stanu jest w większości nizinny i występują tu liczne jeziora polodowcowe.

Według spisu powszechnego z 2001 r. Wisconsin ma 5 285 604 mieszkańców, w tym 505 358 to Amerykanie polskiego pochodzenia - Polonia. Stanowi ona aż 9,6% ogółu ludności stanu, co jest największym udziałem ze wszystkich zjednoczonych stanów Ameryki. Zdecydowana większość Amerykanów polskiego pochodzenia nie mówi po polsku ani nie ma głębszych związków z Polska. Zauważyć należy, ze wśród znanych przedstawicieli naszej grupy etnicznej są m.in.: Bp. David Zubik - katolicki biskup w Green Bay, Bp. Jerome Listecki - katolicki biskup w La Crosse, Bp. Raphael Fliss - katolicki biskup w Superior, Dave Cieslewicz - mayor (burmistrz) Madison, stolicy stanu Wisconsin. Ewenementem w skali Polonii jest osiedlanie się Polaków w Wisconsin Dells zajmujących się hotelarstwem. Wisconsin Dells jest największym ośrodkiem wakacyjnym nie tylko w stanie ale i na całym Środkowych Zachodzie. Parki wodne oraz atrakcje turystyczne, krajoznawcze i wypoczynkowe powodują, ze miasto z populacja około 2000 osób zamienia się w stolice wakacyjna Środkowego Zachodu. Miejsce to znane jest chyba każdemu Polakowi w Chicago i nie tylko. Rocznie Wisconsin Dells jest odwiedzane przez 3 miliony Amerykanów.

Miasta w stanie Wisconsin w których populacja przekracza 50 000 mieszkańców (dane z roku 2005):

• Milwaukee, pop. 578 887 (2 009 926 w metropolii), największe miasto
• Madison, pop. 221 551 (588 885 metropolia), stolica stanu
• Green Bay, pop. 101 203 (295 473 metropolia)
• Kenosha, pop. 95 240, część tzw. Chicagoland
• Racine, pop. 85 855, część Milwaukee metropolitan area
• Appleton, pop. 70 217 (213 102 metropolia)
• Waukesha, pop. 67 658, część metropolii Milwaukee
• Oshkosh, pop. 63 485 (159 008 metropolia)
• Eau Claire, pop. 62 570 (148 337 metropolia)
• Janesville, pop. 61 962 (154 794 metropolia)
• West Allis, pop. 58 798, część metropolii Milwaukee
• La Crosse, pop. 50 287 (128 592 metropolia)

[edytuj] Historia

• 1634 - na ziemie przyszłego stanu dociera francuski badacz Jean Nicolet
• 1672 - terytorium zostaje włączone do kolonialnych posiadłości Francji
• 1763 - własność Anglii
• 1783 - Anglia przekazuje terytorium Stanom Zjednoczonym
• 1812 - Anglicy ostatecznie opuszczają Wisconsin
• 29 maja 1848 - Wisconsin zostaje przyjęte do Unii (jako 30 stan)

[edytuj] Przemysł i bogactwa naturalne

• Rolnictwo
  • uprawa kukurydzy, roślin strączkowych, buraków, owsa, kapusty i żurawiny
  • hodowla bydła (głównie mlecznego), trzody chlewnej i drobiu
• Przemysł maszynowy, spożywczy, metalowy, transportowy, papierniczy i drzewny
• Handel i usługi

• Sławni ludzie: Alfred Lunt, Georgia O'Keeffe, Spenser Tracy, Orson Welles, Tornton Wilder, William Harley, Bracia Davidson, Michael Ritchie

• Szkolnictwo wyższe: Szkolnictwo wyższe dzieli się na publiczne (stanowe) i prywatne. Sieć systemu uniwersyteckiego w stanie Wisconsin tworzy 26 uniwersytetów z prawem nadawania stopni bakalaureatu, magisterium oraz doktoratu (przeczytaj więcej: University of Wisconsin System ) z głównym ośrodkiem uniwersyteckim w stolicy stanu Madison. W stanie Wisconsin jest również sieć 16 kolidzow technicznych Wisconsin Technical College System współdziałających z systemem uniwersyteckim (tzw. kredyty zdobyte na kolidzu sa uznawane na uniwersytecie). Znane uniwersytety i kolidze prywatne to: Marquette University, Beloit College,Viterbo University, Lawrence University, oraz wiele innych.

W Polsce znany jest University of Wisconsin - La Crosse, w miescie La Crosse na którym w latach 90. XX wieku studiowało wielu znanych dziś w Polsce polityków oraz ludzi biznesu (np. były prezes ORLEN-u, były przewodniczący rady nadzorczej TVP a obecny prezes NBP, przewodnicząca KRRiT, szef kancelarii prezydenta RP, były wiceminister Integracji Europejskiej i Skarbu, były dyrektor w mieście stołecznym Warszawy) .

[edytuj] Zobacz też

• historia Stanów Zjednoczonych
• podział terytorialny Stanów Zjednoczonych
• Wisconsin (zlodowacenie)
• Wisconsin (rzeka)