Efekt Halla (kwantowy)
Z Wikipedii
Kwantowy efekt Halla ma te same podstawy co klasyczny efekt Halla ale występujący w niższych temperaturach i wyższych polach magnetycznych.
Obniżanie temperatury i zwiększanie pola magnetycznnego pozwala zaobserwować:
- efekt Shubnikova - de Haasa (oscylacje kwantowe)
- całkowity kwantowy efekt Halla
- ułamkowy kwantowy efekt Halla
Warto wiedzieć, że całkowity kwantowy efekt Halla stosowany jest obecnie jako podstawa wyznaczania oma (jednostki oporu elektrycznego w układzie SI).
[edytuj] (Całkowity) kwantowy efekt Halla
(ang. IQHE / QHE - Quantum Hall Effect) uhonorowany Nagrodą Nobla w 1985 r. (patrz: linki na końcu artykułu) dla Klausa von Klitzinga. Stąd też nazwa niestandardowej jednostki oporu elektrycznego, klitzinga.
Warunkami koniecznymi do zaobserwowania kwantowego efektu Halla są:
- bardzo niska temperatura (<4,2 K)
- silne pole magnetyczne (do kilku tesli) - k.e.H. łatwo zaobserwować na wykresie oporu Halla (potencjał Halla podzielony przez prąd sterujący płynący wzdłuż próbki) od indukcji pola magnetycznego.
- próbka musi mieć specjalną strukturę – taką, by elektrony przewodnictwa miały w niej swobodę tylko w dwóch wymiarach (ang. 2DES).
K.e.H polega na przyjmowaniu przez opór elektryczny materiału określonych dyskretnych wartości, podobnie jak inne skwantowane wielkosci fizyczne (ładunek elektryczny, pęd, energia elektronów w atomach pierwiastków chemicznych).
[edytuj] Ułamkowy kwantowy efekt Halla
(ang. FQHE) Również uhonorowany Nagrodą Nobla (1998).
[edytuj] Linki zewnętrzne
- http://hep.fuw.edu.pl/u/zarnecki/elementy04/wyklad12.pdf
- http://info.ifpan.edu.pl/ON-1/Artykuly/K.Wysokinski.1985.pdf
- http://nobelprize.org/physics/laureates/1985/index.html (ang.)
- poniższe 3 linki z: http://www.fkf.mpg.de/klitzing (ang.)