Elżbieta Jaraczewska

Z Wikipedii

Elżbieta Krasińska
Elżbieta Krasińska
Ślepowron
Data urodzenia	10 stycznia 1791
Data śmierci	30 września 1832
Miejsce śmierci	Kraków
Rodzina	Krasińscy
Rodzice	Kazimierz Krasiński Anna Ossolińska
Małżeństwo	Adam Jaraczewski
Dzieci	brak

Elżbieta z Krasińskich Jaraczewska (ur. 10 stycznia 1791, zm. 30 września 1832) – polska pisarka, autorka romansów i umoralniających książek dla dzieci.

[edytuj] Twórczość

• Zofia i Emilia (1827)
• Wieczór adwentowy (1828)
• Upominek dla dzieci, czyli krótkie powieści moralne (1828)
• Pierwsza młodość, pierwsze uczucia (1829)

Jedynie debiut Jaraczewskiej doczekał się swojej reedycji w 1958 roku.

[edytuj] Życiorys

Elżbieta Krasińska urodziła się 10 stycznia 1791 roku. Rodzice Jaraczewskiej pochodzili z najsłynniejszych rodów polskich. Ojciec – Kazimierz Krasiński, był synem kasztelana zakroczymskiego Antoniego Krasińskiego herbu Ślepowron. Ożenił się z Anną Ossolińską, miecznikówną litewską, córką Macieja. Z tego małżeństwa, zawartego w 1782 r. przyszło na świat dwoje dzieci: Józef Maciej Wawrzyniec Onufry, urodzony w 1783 r. i Elżbieta Marianna Józefa Anna. Familię Krasińskich zaliczano do najlepszych w kraju, jej członkom przysługiwał tytuł hrabiowski, zaś brat Jaraczewskiej – Józef – należał do grupy najbogatszych ludzi w Polsce.

Wyszła za mąż w 1815 r za Adama Jaraczewskiego, urodzonego 17 lutego 1785 r. w Lubini Małej koło Jarocina. Zaraz po ślubie, prawdopodobnie pod koniec 1815 roku, Jaraczewscy przenieśli się do Borowicy (około 30 km od Lublina).

W latach 1815-1830 przebywała głównie we własnym majątku (w Borowicy i Żuclinie) i tam prawdopodobnie powstały wszystkie jej powieści.

Jednym z ciekawszych epizodów w życiu Jaraczewskiej było zawarcie w 1818 r. znajomości z Goethem w czasie pobytu w Karlsbadzie.

Jaraczewscy mieszkali w Borowicy do wybuchu powstania listopadowego, do którego Adam Jaraczewski przystąpił w stopniu pułkownika, organizując 1 pułk jazdy lubelskiej (późniejszy 10 pułk, którym dowodził). Jaraczewska zmuszona była opuścić majątek i przenieść się do Krakowa. Nigdy do Borowicy nie powróciła, podobnie jak jej mąż, który zmarł dnia 22 lipca 1831 r. w Płocku i został pochowany w rodowym majątku – Jaraczewie.

Elżbieta Jaraczewska zmarła rok później, 30 września 1832 w Krakowie. Przyczyną śmierci był najprawdopodobniej nowotwór, choć pisano również o chorobie nerwowej, na którą miała zapaść pod wpływem wieści o zgonie męża. Jej dobroczynne przedsięwzięcia zakończyły swe trwanie wraz ze śmiercią założycielki, majątek powrócił do Józefa Krasińskiego.

[edytuj] Bibliografia

• Chmielowski P[iotr], Elżbieta z Hr. Krasińskich Jaraczewska (w:) Autorki polskie wieku XIX, t. 1, Warszawa 1885, s. 194-225.
• Chmielowski P[iotr], Elżbieta z Hr. Krasińskich Jaraczewska (w:) Złota przędza poetów i prozaików polskich, t. 2, Warszawa 1885, s. 150-156.
• Krasiński Józef, Pamiętniki (...) od roku 1790-1831, skrócone przez Reuttowicza Fr[anciszka], Poznań 1877.
• Ossolińska Ludwika, Życiorys Elżbiety z Hr. Krasińskich Jaraczewskiej (w:) Powieści narodowe Elżbiety z Hr. Krasińskich Jaraczewskiej, t. 1, Lipsk 1845, s. VII-XXIV.
• S[kimborowicz] H[ipolit], Polki autorki, artystki i w dziejach krajowych sławne. Elżbieta z Hr. Krasińskich Jaraczewska, "Bluszcz" 1880 t. XVI, nr 5, 6, 7, s. 33-34, 43-44, 50.
• Stanisław Szenic, Nieznana przyjaciółka Goethego, "Nowe Książki" 1972 nr 1, s. 76-77.
• Anastazja Śniechowska-Karpińska, "Między rozsądkiem a uczuciem. twórczość literacka Elżbiety z Krasińskich Jaraczewskiej (1791-1832), Szczecin : My Book, 2008. Toż: w wersji on-line: http://www.sbc.org.pl/dlibra/docmetadata?id=7544&from=&dirids=1 [Tryb dostępu 3.06.2008]