Epona

Z Wikipedii

Epona - jedno z najstarszych i najważniejszych bóstw celtyckich, jej imię powstało od celtyckiego słowa oznaczającego klacz. W sztuce, zazwyczaj, przedstawiana jako kobieta siedząca na koniu lub wiodącą dwa konie. Odziana bywa w długą szatę z rękawami i okrągłe nakrycie na głowie lub rodzaj zawoju. Czasami wyobrażano ją nago. Gdy występuje w postaci siedzącej trzyma, podobnie jak matrony, róg obfitości, owoce, dziecko u piersi lub dwoje dzieci u boku. Przedstawiana na koniu dzierży kwitnącą gałąź drzewa.

Epona należy do bóstw czczonych na całym obszarze osadnictwa celtyckiego. Najwięcej przedstawień tej bogini pochodzi z Galli, obszaru między Saoną a Loarą, zamieszkiwanego przez plemię Eduów. Zanim jej kult rozszeszył się na cały świat celtycki, była więc bóstwem plemiennym, lub jedną z lokalnych matron.

Mimo swego galijskiego pochodzenia wiele inskrypcji dedykowanych Eponie pochodzi z łaciny i (rzadziej) z greki i były one wykonywane nie tylko przez Celtów ale również przez Germanów, Rzymian i innych mieszkańców Cesarstwa Rzymskiego. Jej święto przypadało na 18 grudnia, zgodnie z danymi z wiejskiego kalendarza z Guidizzolo we Włoszech. Część uczonych nie wyklucza, że Epona była przewodniczką dusz, prowadzącą zmarłych do krainy umarłych.

Kult Epony rozpowszechnił się w Cesarstwie Rzymskim głównie wśród pomocniczej kawalerii alae, a zwłaszcza wśród Cesarskiej Straży Konnej czy equites singulares augustii rekrutowanych w Galli, Dolnej Germanii i Panonii. Ich liczne modlitwy do Epony i innych bóstw celtyckich, rzymskich i germańskich znaleziono na Lateranie w Rzymie (1994).

Gigantyczny kredowy koń wykuty na wzgórzu w Uffington w południowej Anglii wydaje się mieć z nią jakiś związek, ale data powstania określana na 1400 p.n.e. sprawia że jest mało prawdopodobne.