Erik Satie

Z Wikipedii

Erik Satie (ur. 17 maja 1866 w Honfleur, zm. 1 lipca 1925 w Paryżu), kompozytor francuski. Uznawany za prekursora wielu późniejszych awangardowych kierunków artystycznych oraz za najbardziej ekscentrycznego kompozytora czasów Fin de siècle. Jego prowokacyjne kompozycje w duchu mrocznej, modernistycznej dekadencji, w równym stopniu fascynowały współczesnych, co bulwersowały opinię publiczną. Nazywany był przez krytyków genialnym błaznem.

Przełomowy charakter twórczości młodego Erika Satie wynikał z wyzbycia się przez niego swoistego piętna przesadnie dramatycznych, romantycznych elementów w duchu Ryszarda Wagnera, pod których silnym wpływem pozostawała ówczesna muzyka europejska.

Komponował opery, operetki, balety, pieśni i liczne utwory fortepianowe. Jego najbardziej znane kompozycje to:

opera Paul et Virginie
balet Parade (1917)
dramat symfoniczny Sokrate

Pod wpływem fascynacji twórczością Erika Satie działała we Francji grupa kompozytorów o nazwie Les Six / Groupe de Six, w skład której wchodzili tacy kompozytorzy, jak Poulenc, Arthur Honegger oraz Darius Milhaud.

Miał opinię ekscentryka. Igor Strawiński napisał o nim, że był "najokropniejszą osobą, jaką kiedykolwiek znał - i zarazem najrzadszą". Studia w paryskim konserwatorium rozpoczął Satie w 1879 r. Najbardziej znany jako Erik Satie (wymienił w 1884 roku w swoim imieniu literę "c" na "k"), przez krótki czas (pod koniec lat 80. XIX wieku) publikował artykuły pod pseudonimem "Virginie Lebeau". Szczycił się tym, że zawsze podpisywał swoje dzieła własnym nazwiskiem.

[edytuj] Ciekawostki

Kompozycje Erika Satie miały znaczący wpływ na twórczość Claude'a Debussy'ego, jak też amerykańskiego kompozytora Johna Cage'a
Muzyka Erika Satie stanowiła silną inspirację dla twórczości Yanna Tiersena, twórcy muzyki do takich filmów, jak Amelia oraz Good Bye, Lenin!
Utwór Gnossienne 1 na fortepian został wykorzystany w filmie The Painted Veil (Malowany Welon) w reżyserii Johna Currana (2006)
Utwór Gnossienne 3 for piano wykorzystano w serialu pt. Kryminalni (Tryptyk śląski)
Charakterystyczne dla twórczości Erika Satie gymnopédie w zakresie nazwy nawiązują do starożytnej grecji
O fascynacji twórczością Erika Satie mówi jeden z wątków powieści Jerzego Sosnowskiego pt. Apokryf Agłai.

[edytuj] Bibliografia

Alan Gillmor, Erik Satie (Twayne Pub., 1988, wznowienie 1992) ISBN 0-393-30810-3
Rollo H. Myers, Erik Satie. (Dover Publications, New York, 1968) ISBN 0-486-21903-8
Robert Orledge, Satie Remembered (London: Faber and Faber, London, 1995)
Robert Orledge, Satie the Composer Cambridge University Press: 1990 [w:] Music in the Twentieth Century, Arnold Whittall ISBN 0-521-35037-9
Pierre-Daniel Templier, Erik Satie (The MIT Press, 1969; wznowienie: 1971) ISBN 0-262-70005-0 and (wznowienie: Da Capo Press, New York, 1980) ISBN 0-306-76039-8
Ornella Volta, Simon Pleasance, Erik Satie (The Pocket Archives Series, Hazan, 1997) ISBN 2-85025-565-3
Ornella Volta, Satie Seen Through His Letters (Marion Boyars, 1989) ISBN 0-7145-2980-X
Whiting, Steven, Satie the Bohemian: from Cabaret to Concert Hall (Clarendon Press, Oxford, 1999)