Finanse publiczne
Z Wikipedii
Finanse publiczne, procesy związane z gromadzeniem, podziałem i wydatkowaniem środków pieniężnych, w oparciu o regulacje prawne, finansowaniem deficytu budżetowego i obsługą długu publicznego; także instytucjonalne ramy, w których dokonują się owe procesy.
Spis treści |
[edytuj] Podmioty finansów publicznych
1) Organy władzy publicznej, Organy administracji rządowej, Organy kontroli państwowej i ochrony prawa, Sądy i trybunały, Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki
2) jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych
3) fundusze celowe (parabudżetowe) np. fundusz ubezpieczeń społecznych
4) państwowe szkoły wyższe
5) jednostki badawczo-rozwojowe
6) samodzielne, publiczne zakłady opieki zdrowotnej (SPZOZ)
7) państwowe lub samorządowe instytucje kultury
8) Zakład Ubezpieczeń Społecznych i KRUS
10) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne
11) i inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego
[edytuj] Funkcje finansów publicznych
- alokacyjna (państwo dysponując zasobami pieniężnymi w formie budżetu może przemieszczać środki finansowe na zadania, które ma obowiązek spełniać, albo też na dziedziny wymagające dofinansowania lub też na dziedziny, które ze swojej istoty nie przynoszą zysku a ich prowadzenie jest konieczne dla istnienia państwa i zbiorowych potrzeb obywateli)
- redystrybucyjna (tzw. wtórny podział PKB; w każdym współczesnym społeczeństwie istnieją potrzeby zbiorowe, które państwo powinno zaspokajać, co rodzi potrzebę stosowania mechanizmu podzielenia środków uzyskanych w sferze produkcyjnej do sfery nieprodukcyjnej; funkcja ta jest podstawą funkcji finansów publicznych)
- kontrolna (redystrybucja PKB dokonywana poprzez obieg pieniężny pozwala poprzez ściśle określone reguły ewidencjonowania wszystkich zjawisk finansowych poprzez jednostki sektora publicznego na wyciąganie wniosków o stanie gospodarki państwa i przeciwdziałanie nadużyciom mogących powstać w gospodarowaniu finansami publicznymi; umożliwia także kontrole prowadzenia tejże gospodarki)
- stabilizacyjna (spełnianie przez finanse publiczne w/w 3 funkcji powoduje materializowanie się funkcji 4; polega ona na tym, że prawidłowe alokowanie środków, ich redystrybucja oraz wnikliwa kontrola umożliwia wypełnianie przez państwo celu nadrzędnego tzw. stabilizacji gospodarczej- zmniejszanie bezrobocia, regulowanie popytu publicznego, rozwój harmonijny równomierny; mechanizm tej funkcji polega na tym, że państwo poprzez dobór odpowiednich źródeł swoich dochodów oraz ustalenie kierunków ich wydatkowania może zachęcać lub zniechęcać podmioty do aktywności gospodarczej)
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- prof. Andrzej Borodo, Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń 2005, ISBN 83-7285-253-7.
- prof. Andrzej Gomułowicz, prof. Jerzy Małecki, Polskie prawo finansowe, Lexis Nexis, 2006, ISBN 83-7334-585-X.
- prof. Zbigniew Ofiarski, Prawo finansowe, C.H. Beck, ISBN 83-7483-506-0.
- DZIENNIK USTAW Z 2005 R. NR 249 POZ. 2104, USTAWA o finansach publicznych z dnia 30 czerwca 2005 r.
