François Villon
Z Wikipedii
François Villon (ur. 1431 lub 1432, zm. 1463) - jeden z najwybitniejszych poetów francuskich epoki średniowiecza, autor Małego testamentu i Wielkiego testamentu (napisanego około 1461). Jego prawdziwe nazwisko brzmiało François de Montcorbier lub François des Loges.
Spis treści |
[edytuj] Życie
Poeta urodził się w 1431 lub 1432 roku w Paryżu. Studiował i uzyskał tytuł magistra na Sorbonie. Zanim trafił na paryską uczelnię, po śmierci ojca uczył go i wychowywał kanonik przy klasztorze św. Benedykta, Wilhelm de Villon. Stąd też wzięło się używane przez poetę nazwisko. W wyniku awanturniczego usposobienia oraz licznych bijatyk z jego udziałem, został zawodowym przestępcą. Brał udział w napaści na Kolegium Nawarskie (był inspiratorem tego czynu, jednak podczas kradzieży ograniczył się do czuwania na straży). Po bójce z księdzem Filipem de Charymore (który umarł w wyniku otrzymanej rany) trafił do więzienia Chatelet i wydostał się z niego tylko dzięki wstawiennictwu kanonika de Villon. Był członkiem organizacji złodziei, oszustów i fałszerzy pieniędzy, zwanych Muszelnikami (les Coquillards). Posługiwali się tajnym językiem, w którym poeta napisał kilka ballad. Za użycie noża w bójce trafił do więzienia i został skazany na karę śmierci. Ostatecznie uniknął szubienicy, ponieważ zmieniono mu karę na 10 lat wygnania. Uciekł z Paryża w 1463 roku i prawdopodobnie w tym samym roku zmarł.
[edytuj] Twórczość
Twórczość Villona nacechowana jest ciężkimi doświadczeniami poety, który sporą część życia spędził w więzieniu. Oba testamenty stanowią żartobliwy opis niektórych epizodów z życia poety.
Villon kwestionował piętnastowieczny porządek w poezji. Łączył radość z rozpaczą, śmiech z płaczem, poczucie własnej wartości z pokorą. Stworzył groteskowy, ale równocześnie wzruszający obraz świata. Poeta drwił sobie z ówczesnego porządku. W jednym z utworów stwierdził, że mógłby żyć dostatnio i spokojnie gdyby został księdzem. Villon w swojej twórczości "odrzuca" wizję życia po śmierci. Według niego, życie zamyka się w ziemskiej perspektywie, każdy człowiek natomiast zmierza do nieuchronnego i ponurego kresu. Villon posługuje się często w swoich wierszach obyczajową i artystyczną prowokacją.
Polski przekład jest dziełem Tadeusza Żeleńskiego (Boya), który na użytek tej poezji stworzył bardzo oryginalny, archaizowany przekład.
Villon jest bohaterem książki Jacka Komudy "Imię Bestii" opowiadającej o losach poety skazanego na banicję z Paryża i przemierzającego XV-wieczną Francję.
[edytuj] Villon w piosenkach
Poezja Villona jest wykorzystywana przez współczesnych artystów jako teksty do piosenek. Do najbardziej znanych należą:
- Ballada o paniach minionego czasu, muz. Jerzy Satanowski, śpiewają: Hanna Banaszak i Mirosław Czyżykiewicz
- Villon (Ballada piękney płatnerki do dziewcząt letkiego obyczayu), muz. Maciej Maleńczuk, śpiewa Maciej Maleńczuk
- Rozalia (Ballada piękney płatnerki do dziewcząt letkiego obyczayu), muz. Jacek Łągwa, śpiewa Ich Troje
- Niegdysiejsze śniegi (Ballada o paniach minionego czasu), muz. Jacek Łągwa, śpiewa Ich Troje
- Rock'n'Villon (Ballada o Wilonie i Grubey Małgośce), muz. Jacek Łągwa, śpiewa Ich Troje
- Die Sommerballade von der armen Louise, śpiewa Peter Rohland
- La Ballade des dames du temps jadis, śpiewa Georges Brassens
Zespół Ich Troje przygotował materiał na płytę Wielki testament w całości zawierającą piosenki z tekstami Villona w przekładzie Boya-Żeleńskiego.
[edytuj] Linki zewnętrzne
