Franciszek Olszówka

Z Wikipedii

Franciszek Olszówka, ps. "Otto" (ur. 1924, zm. 8 lutego 1946 w Pisarzowicach) - żołnierz polskiego podziemia antykomunistycznego, dowódca oddziału działajacego na terenie powiatów Kepno, Namysłów i Kluczbork w latach 1945-1946.

Syn Augusta i Marii. Nieznane są jego losy przed 1939. jego rodzina zamieszkiwała prawdopodobnie na Śląsku. W czasie okupacji został wpisany do III grupy volkslisty. Służył w Wehrmachcie, skąd w 1944 zdezerterował z bronią w ręku. Dołączył do siedmioosobowej grupy osób ukrywających się w lesie pomiańskim, powiat Kępno. W styczniu 1945 grupa ta, kierowana przez Ludwika Statkiewicza "Mecha", wstąpiła do MO w gromadzie Wodziczna, powiat Kępno. Olszówka został komendantem tamtejszego posterunku.

W kwietniu 1945 wraz z całą załoga zdezerterował ze służby i założył oddział zbrojny w powiecie Kępno. Członkowie oddziału składali przysięgę przed ks. Nowickim, proboszczem parafii. Największy stan liczbowy (do 80 osób, nie licząc współpracowników) oddział osiągnął na przełomie 1945/1946. Głównym miejscem pobytu oddziału były lasy komorzyskie w pow. Kępno oraz lasy buczkowskie i rychtalskie. W drugim kwartale 1945 oddział podporządkowany był N.N. "Kordzikowi", którego "Otto" zastrzelił w niewyjaśnionych okolicznościach. Po tym fakcie "Otto" nie podporządkował się żadnej strukturze poakowskiej lub narodowej.

W kwietniu 1945 oddział zastrzelił komendanta i rozbroił milicjantów z posterunku MO w powiecie Namysłów (Gluszyna). Do lutego 1946 przeprowadzono następujące akcje zbrojne: zastrzelono żołnierza sowieckiego i polskiego we wsi Raków, pow. Kępno (wrzesień 1945); napadnięto na gospodarstwo w Nowej Wsi Książęcej, pow. Kępno (październik 1945); na posterunek MO w Rychtalu, pow. Kępno (październik 1945); na kasę PKP w Czastarach, pow. Kępno (15 października 1945); rozbito PUBP w Kępnie i zastrzelono dwóch funkcjonariuszy (19 października 1945); napadnięto na sklep GS w Siemianówce, pow. Kępno (listopad 1945); rozbito PUBP w Kępnie i zastrzelono ośmiu funkcjonariuszy UB, żołnierza sowieckiego i rodzinę szefa PUBP (23 listopada 1945; zastrzelono dwóch żołnierzy sowieckich podczas napadu na gospodarstwo ACz w Komornie, pow. Kluczbork (październik 1945); napadnięto na sklep GS w bolesławcu, pow. Kępno (grudzień 1945), na posterunek MO w Bakowicach, pow. Namysłów (10 grudnia 1945), na posterunek MO w laskach, pow. Kępno, zastrzelono komendanta i wypuszczono z aresztu członka rodziny "Feliksa" (27 grudnia 1945), napadnięto na posterunek MO w Głuszynie, pow. Namysłów (9 stycznia 1946), na posterunek MO w Kobylej Górze, pow. Kępno (4 lutego 1946), na urząd gminy i posterunek MO w Bakowicach, pow. namysłów (5 lutego 1946), zastrzelono trzech funkcjonariuszy PUBP w Sycowie w okolicach wsi Pisarzowice, pow. Namysłów (7 lutego 1946). Olszówce przypisywano także zastrzelenie 14 osób narodowości niemieckiej w lesie między Kępnem i Sycowem (w październiku 1945), zastrzelenie siedmiu Żydów we wsi Bolesławiec, pow. Kępno (w grudniu 1945) oraz wiele napadów rabunkowych. Oprócz walki zbrojnej "Otto" prowadził także działalność propagandową, rozpowszechniając ulotki antykomunistyczne we wsi Podbolesławiec, pow. Kępno. Miał liczną siec informatorów i współpracowników, również wśród funkcjonariuszy UB i MO.

7 lutego 1946, po zastrzeleniu przez oddział "Otta" trzech funkcjonariuszy PUBP w Sycowie władze zmobilizowały znaczne siły w celu rozbicia oddziału. W akcji tej wzięli udział żołnierze z 11. pułku KBW z Wrocławia oraz funkcjonariusze WUBP z Wrocławia, UB i MO z Sycowa i Kępna. 8 lutego "Otto" został okrążony w pobliżu kościoła we wsi Pisarzowice, pow. Namysłów. Podczas walki zginął, a reszta jego ludzi zdołała wydostać się z okrążenia.

Jego ciało zostało przywiezione do siedziby WUBP we Wrocławiu, gdzie było rozpoznawane przez byłych podkomendnych. Pochowany prawdopodobnie 14 lutego 1946 w grobie nr 1244 na polu 77 cmentarza Osobowickiego we Wrocławiu.

[edytuj] Bibliografia

• Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1956. Słownik biograficzny.Tom I., pod red. Janusza Kurtyki. Kraków-Warszawa-Wrocław 2002