Główna Rada Ruska

Z Wikipedii

Główna Rada Ruska (Головна Руська Рада, HRR) - pierwsza ukraińska organizacja polityczna w Galicji.

Została założona 2 maja 1848 w Lwowie, w celu obrony praw ludności ukraińskiej. Składała się z 30 członków, głównie przedstawicieli duchowieństwa greckokatolickiego i inteligencji.

Pierwszym przewodniczącym był biskup Hryhorij Jachymowycz, następnym M. Kuzemskyj. Jej oddziały działały w wielu miasteczkach galicyjskich, w ich skład oprócz kleru greckokatolickiego wchodzili działacze świeccy, w tym również urzednicy austriaccy.

10 maja 1848 wydała manifest, w którym "podkreśliła jedność 15-milionowego narodu ukraińskiego i prawa narodowe wszystkich narodów monarchii austro-węgierskiej". Zażądała też podziału Galicji na dwie niezależne administracyjnie części: zachodnią - polską, oraz wschodnią - ukraińską.

6 listopada 1848 ^[1] delegacja Rady przedstawiła Cesarzowi żądania:

• wydzielenia ukraińskiej części Galicji
• stworzenia odrębnego wojska ukraińskiego
• wprowadzenia w szkołach języka ukraińskiego
• zrównania w prawach duchowieństwa ukraińskiego z klerem łacińskim
• usunięcia urzędników wykazujących nieprzychylny stosunek do narodu ukraińskiego.

HRR została rozwiązana w 1851.

Jej dziełem było utworzenie Macierzy Halicko-Ruskiej, otwarcie Narodnego Dimu we Lwowie, Soboru Ruskich Uczenych, jak również wydanie pierwszej ukraińskiej gazety w Galicji - "Halickiej Zorii".

Niektórzy badacze twierdzą, że utworzenie Rady było antidotum na utworzenie polskiej Centralnej Rady Narodowej, a pomysł utworzenia HRR wyszedł od młodego radcy gubernialnego - Agenora Gołuchowskiego, który dzięki temu pomysłowi zrobił karierę polityczną.

[edytuj] Bibliografia

• Jeremiasz Ślipiec - "Drogi niepodległości - Polska i ukraina", Warszawa 1999
• Włodzimierz Osadczy - "Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji", Lublin 2007, ISBN 978-83-227-2672-3

Przypisy