Gdanisko
Z Wikipedii
Gdanisko, dansker, danzker – wieża ustępowa (pełniąca funkcję latryny). Występowała w zamkach średniowiecznych (przede wszystkim krzyżackich). Budowano ją w znacznej odległości od murów zamku i połączona była z nim długim, biegnącym na wysokości pierwszego piętra, gankiem. Ganek, określany też galerią miał formę krytego przejścia wspartego na arkadach). Budowano ją tak by wszystkie nieczystości ze znajdujących się w niej szaletów spadały do fosy. Była włączona w system obronny zamku, w niektórych przypadkach spełniając rolę dodatkowej wieży wysuniętej przed obwód obronny i wspomagającej obronę ze strony najbardziej wystawionej na atak.
Zachowane gdaniska znajdują się np. na zamkach w Malborku, Kwidzynie (najdłuższe w Europie), Gniewie, Toruniu (jedyna część zamku zachowana w całości), Kowalewie Pomorskim (zachowany fragment). Ciekawym rozwiązaniem był sposób oznaczenia drogi do gdaniska na zamku malborskim. Kierunek wskazywały tam swoimi ogonami rzeźby diabełków. Sporną kwestią jest etymologia nazwy wieży. Niektórzy uważają, jakoby nazwa była próbą poniżenia dobrego imienia Gdańska, które to miasto wielokrotnie sprawiało kłopoty i buntowało się przeciwko krzyżakom. Inna teoria mówi o wpływach języka pruskiego, w którym "dansk" miał oznaczać mokry, wilgotny.
 |
|
|
