Gmina Celestynów
Z Wikipedii
Ten artykuł wymaga dodania linków wewnętrznych. Jeśli możesz, dodaj je teraz. Linki do innych haseł: hasło, hasłowy, hasłami zapisujemy jako [[hasło]], ''[[hasło]]wy'', '''[[hasło|hasłami]]'''. |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: pov, styl - tekst w wielu miejscach bardziej pasuje do broszury promującej gminę. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Gmina Celestynów | |||||
|
|||||
Województwo | mazowieckie | ||||
Powiat | otwocki | ||||
Rodzaj gminy | wiejska | ||||
wójt | Stefan Traczyk (2006) | ||||
Urząd gminy | Celestynów ul. Regucka 3 05-430 Celestynów tel. 0-227-897-119 faks 0-227-897-011 (e-mail) |
||||
Powierzchnia | 88,92 km² | ||||
Populacja (2004) • liczba ludności • gęstość |
10 974 123,4 osób/km² |
||||
Strefa numeracyjna | 22 (do 2005) | ||||
Tablice rejestracyjne | WOT | ||||
Strona internetowa gminy | |||||
BIP gminy |
Gmina Celestynów to gmina wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie warszawskim.
Siedzibą gminy jest Celestynów.
Do gminy należy 15 miejscowości:
- Celestynów
- Dąbrówka
- Dyzin
- Glina
- Jatne
- Lasek
- Ostrowik
- Ostrów
- Podbiel
- Pogorzel
- Ponurzyca
- Regut
- Stara Wieś
- Tabor
- Zabieżki
Według danych z 30 czerwca 20042, gminę zamieszkiwały 10 974 osoby.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwsze wzmianki historyczne o Celestynowie i okolicznych wsiach pochodzą z 1827 r., natomiast Gmina Celestynów jako twór administracyjny powstała w 1952 r. Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od imienia miejscowego karczmarza Celestyna, bądź też córki ówczesnego właściciela majątku Radzin - Celestyny Polakiewiczówny. Lasy wokół Celestynowa były w czasie Drugiej Wojny Światowej miejscem wielu działań zbrojnych ruchu oporu i lokalnej ludności. Organizowano akcje dywersyjne, wykolejano pociągi. Jedną z najbardziej znanych była akcja "Celestynów"- 20 maja 1943 roku oddział dyspozycyjny Kedywu komendy Głównej AK, złożony głównie z Grup Szturmowych Szarych Szeregów, pod dowództwem T. Zawadzkiego "Zośka" odbił na stacji kolejowej 49 więźniów przewożonych z Lublina do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Wydarzenie to zostało upamiętnione w książce Aleksandra Kamieńskiego pdt. „Kamienie na szaniec” Wydarzenie to uczczono również tablicą pamiątkową obok budynku stacyjnego.
Po okresie okupacji tereny stopniowo wracały do życia. Uniwersytet Warszawski zorganizował Obserwatorium Astronomiczne we wsi Ostrowik, w Celestynowie powstał ośrodek zdrowia. Datą graniczną w dziejach Celestynowa był rok 1952 - powstała Gmina Celestynów, wchodząca w skład miejsko - uzdrowiskowego powiatu w Otwocku. Stało się to zaczątkiem nowego etapu rozwoju tych malowniczych terenów. W Lasku powstała placówka naukowo badawcza - Zakład Wysokich Ciśnień PAN.
[edytuj] Flaga i Herb
Obecny kształt i kolor flagi oraz herbu Gminy Celestynów obowiązuje od 1998 roku. Herbem Gminy Celestynów są w polu błękitnym dwie skrzyżowane gałązki dębowe z żołędziami barwy złotej oraz krzyżem kawalerskim, także barwy złotej. W swym przedstawieniu herb Gminy Celestynów odwołuje się do miejscowych tradycji i przyrody, a pośrednio także do nazwy gminy. Krzyż kawalerski nawiązuje do słynnej Akcji Celestynów przeprowadzonej 20 maja 1943 roku. Ma on również nawiązywać do herbu rodziny Polakiewiczów, z których Tomasz był uczestnikiem kampanii napoleońskich 1812 i 1813 roku i został odznaczony krzyżem V i r t u t i M i l i t a r i. Liście i gałązki dębowe symbolizują najstarsze ziemie pokryte lasem dębowym, od których powstała nazwa Dąbrówka. W heraldyce krzyż może być również uznawany za wizerunek drzewa, zaś dąb jest symbolem siły, potęgi i piękna. Barwami Gminy Celestynów są kolory żółty - niebieski - żółty na fladze trójstrefowej, w układzie równoległych pasów poziomych jednakowej szerokości. Stosunek wysokości do długości flagi jest jak 5:8. Błękitna barwa pola tarczy herbowej ma odniesienie do nazwy gminy pochodzącej od imienia Celestyna Polakiewicza, który w 1871 roku w drodze spadku objął majątek Radzin po Leopoldzie Radzińskim. Łaciński wyraz c a e l e s t i s, od którego utworzono to imię, oznacza: należący do nieba, niebiański. Błękit jest w heraldyce symbolem piękna, wzniosłości, chwały oraz czystości, lojalności, wierności i rzetelności. Barwa złota symbolizuje wiarę, stałość, mądrość i chwałę.
[edytuj] Struktura powierzchni
Według danych z roku 20026, gmina Celestynów ma obszar 88,92 km², w tym:
- użytki rolne: 36%
- użytki leśne: 54%
Gmina stanowi 14,46% powierzchni powiatu.
Głównymi atutami gminy są lasy. W przeważającej część terenu wchodzą one w skład Mazowieckiego Parku Krajobrazowego (MPK), gdzie łącznie z licznymi oczkami wodnymi stanowią rzadko spotykaną w kraju dziewiczą przyrodę. Przeważają zbiorowiska borowe, takie jak bór sosnowy suchy, bór sosnowy świeży oraz bór mieszany. Znaczący udział w powierzchni lasów mają też bór mieszany wilgotny i bardzo cenny przyrodniczo bór bagienny. Lasy liściaste (grądy) występują w niewielkich ilościach. Ochroną objęto "Celestynowski Grąd" - fragment dobrze zachowanego lasu liściastego - grądu. Do bardzo cennych należą ols porzeczkowy, ols torfowcowy i niewielkie tereny łęgowe. Nie objęte dotąd ochroną zbiorowiska łęgowe znajdują się w dolinie Strugi i Strugi Majdan. Osobliwością są liczne, a niestety zanikające na terenie kraju, zbiorowiska roślinności bagiennej i torfowiskowej: torfowisko wysokie, przejściowe i niskie. Dotychczas ochroną rezerwatową objęto "Żurawinowe Bagno" - fragment torfowiska wysokiego i przejściowego "Czarci Dół" - torfowisko wysokie z fragmentami otaczających go borów świeżych i bagiennych oraz "Bocianowskie Bagno" - bory świeże, wilgotne i bagienne ze stanowiskami roślinności torfowiskowej i bagiennej. Na uwagę zasługują również inne tereny tego typu. Cenne przyrodniczo torfowiska to dotąd nie objęte ściślejszą ochroną: Reguckie Bagno torfowisko wysokie i Torfianka - jezioro potorofowiskowe (powstałe w miejscu eksploatacji torfu) otoczone łozowiskami Wśród ponad 200 gatunków roślin występujących na terenie gminy Celestynów 30 objętych jest ochroną całkowitą lub częściową. Do roślin całkowicie chronionych należą m.in.: gnidosz królewski, irys syberyjski, kotewka orzech wodny, lilia złotogłów, mącznica lekarska, rosiczka okrągłolistna, storczyk bzowy i widłaki - jałowcowaty, torfowy i wroniec. Na terenie gminy 35 drzew jest objętych ochroną jako pomniki przyrody. W większości są to dęby szypułkowe i nieliczne egzemplarze lipy drobnolistnej i sosny zwyczajnej. Naukowcy oceniają, że 27% tlenu spożywanego przez Warszawę produkowana jest przez roślinność parku. Wspaniały mikroklimat oraz świeże i czyste powietrze są głównym atutem Celestynowa i okolic jako ośrodka turystyczno-wypoczynkowego.
[edytuj] Ciekawe budowle i miejsca
- Dworek Radzińskich (wybudowany w 1869 r. na terenie dóbr ziemskich, nazwany od nazwiska właścicieli Radziłem, obecnie znajduje się przy ulicy Otwockiej 18 w Celestynowie)
- Cmentarz niemiecki w Ostrowie (do dziś są 2 murowane nagrobki z niemieckimi napisami, pozostałości po niemieckim cmentarzu)
- Schrony na Dąbrowieckiej Górze (stanowiły filar niemieckiej obrony w 1944 r.)
- Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego w Ostrowiku, w którym przechowywany jest meteoryt, który spadł pod Łowiczem w 1935 r.
- Dróżniczówka w Celestynowie (Na przełomie XX wieku, gdy budowano żelazną kolej z Warszawy do Dęblina, w niewielkiej osadzie, jaką był wówczas Celestynów postawiono budynek stacyjny i kilkaset metrów dalej domek dróżnika. Stoją do dzisiaj, wpisano je w rejestr zabytków architektury kolejnictwa polskiego)
- Budynek stacji PKP w Celestynowie (zbudowany w 1900 roku)
- Kapliczka przydrożna w Ponurzycy
- Kapliczka przydrożna w Lasku
- Centrum Badań Wysokociśnieniowych w Lasku
- Kamień upamiętniający akcję Kwedywu pod Celestynowem
[edytuj] Wydarzenia
- 15 sierpnia Dzień Celestynowa
- Dożynki
- Dzień Seniora
- Odpusty:
- 8 maja w parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Ostrowie
- 2 sierpnia w parafii Matki Bożej Anielskiej w Starej Wsi
- 15 sierpnia w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Celestynowie
- 26 sierpnia w parafii Matki Boskiej Częstochowskiej w Zabieżkach
[edytuj] W gminie Celestynów swoją siedzibę mają
- Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Podbiel
Wspieranie i wszechstronnego zrównoważonego rozwoju: społecznego, kulturalnego i gospodarczego wsi Podbiel Wspieranie demokracji i budowanie społeczeństwa obywatelskiego w środowisku lokalnym. Integracja mieszkańców wsi, przeciwdziałanie bezradności i wykluczeniu społecznemu.
- Regucki Klub Sportowy „Bór” w Regucie
Rozwój różnych dyscyplin sportu oraz stałe podnoszenie poziomu sportowego zawodników. Dbanie o należyty stan bazy sportowej i dążenie do jej rozwoju. Organizowanie masowych imprez sportowych, rekreacyjnych oraz turystycznych. Czynny udział w życiu sportowym, rekreacyjnym i kulturalnym gminy.
- Celestynowskie Towarzystwo Kulturalne
Dokumentacja i popularyzacja historii gminy Celestynów, inspirowanie profilu programowego gminnych placówek kulturalnych, organizowanie różnorodnych, bez dochodowych imprez kulturalnych, działalność reklamowo- wydawca, służąca upowszechnianiu dorobku towarzystwa.
- Celestynowskie Klub Sportowy Celestynów
Popularyzacja, rozwój i upowszechnienie sportu kwalifikowanego na terenie gminy Celestynów
- Uczniowski Klub Sportowy w Celestynowie
- Hufiec ZHP Celestynów (Związek Harcerstwa Polskiego)
- KrewniacyClub -Klub Honorowych Dawców Krwi przy parafii Matki Bożej Anielskiej w Starej Wsi
Świadczenie pomocy osobom potrzebującym wsparcia, promocja i ochrona zdrowia. Promocja i upowszechnianie krwiodawstwa i międzynarodowego prawa humanitarnego.
- Celestynowskie Koło Diabetyków
- Gminny Ośrodek Kultury
- Publiczna Biblioteka w Celestynowie oraz Regucie
- Celestynowskie Centrum Informacji
[edytuj] Ochotnicze Straże Pożarne działające na terenie Gminy Celestynów
- Ochotnicza Straż Pożarna w Zaieżkach
Najważniejsze osiągnięcia: Mistrzem Polski AD 2004 Strażaków Ochotniczych STIHL Timbersports Series, czyli zawodów w sportowym cięciu drewna został strażak z Zabieżek Sławomir Studziński. Udział strażaków z OSP Zabieżki w regionalnych III Mistrzostwach Polski Strażaków – Ochotników STIHLrTIMBERSPORTSrSERIES. Udział w mistrzostwach Polski w Rewalu w 2005r. trzech strażaków z Zabieżek – zajęcie 7 miejsca przez Sławomira Studzińskiego. Zajęcie 9 miejsca na Mistrzostwach Europy STIHLrTIMBERSPORTSrSERIES przez strażaka z OSP Zabieżni S.Studzińskiego. Udział w zawodach w Niemczech strażaka Sławomira Studzińskiego
- Ochotnicza Straż Pożarna w Regucie
- Ochotnicza Straż Pożarna w Podbieli
- Ochotnicza Straż Pożarna w Dyzinie
- Ochotnicza Straż Pożarna w Dąbrówce
- Ochotnicza Straż Pożarna w Celestynowie
[edytuj] Postacie
- Hilary Koprowski – od 25 maja honorowy obywatel Celestynowa, wynalazca szczepionki przeciwko polio.
- Józef Sobota nieżyjący już mieszkaniec Reguta, który zasłynął ze swoich rzeźbionych w drewnie kapliczek. Można podziwiać w Muzeum Etnograficznym w Warszawie.
Gmina Celestynów cały czas się rozwija. Aby poprawić jakość życia mieszkańców oraz uatrakcyjnić tereny gminy rozpoczęto kanalizację gminy. Obecnie jest ona skanalizowana w 38%. W latach 2007 -2013 Gmina Celestynów zamierza dokończyć budowę kanalizacji w Celestynowie, Pogorzeli i Glinie oraz skanalizować kolejne miejscowości tj. Lasek, Dąbrówkę, Starą Wieś. Na terenie gminy działa dobrze rozwinięta sieć telefoniczna gwarantująca połączenia analogowe i cyfrowe. Działa dwóch operatorów Telekomunikacja Polska S.A. i Netia. Połączenia są poprowadzone liniami napowietrznymi i ziemnymi kablami i światłowodem. Część odbiorców, korzysta z połączeń radiowych (zwłaszcza mieszkańcy Podbieli i Ponurzycy) za pośrednictwem masztu antenowego ulokowanego w Celestynowie. Gmina posiada na całej swojej powierzchni zasięg do wszystkich sieci telefonii komórkowej.
[edytuj] Demografia
Dane z 30 czerwca 20042:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 10 974 | 100 | 5627 | 51,3 | 5347 | 48,7 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
123,4 | 63,3 | 60,1 |
Według danych z roku 20026, średni dochód na mieszkańca wynosił 1512,42 zł.
[edytuj] Sąsiednie gminy
Karczew, Kołbiel, Osieck, Otwock, Sobienie-Jeziory, Wiązowna
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Zewnętrzne linki
Siedziba gminy: Celestynów
Wsie sołeckie: Dąbrówka • Dyzin • Glina • Jatne • Lasek • Ostrowik • Ostrów • Podbiel • Pogorzel • Ponurzyca • Regut • Stara Wieś • Tabor • Zabieżki
Miasta: Józefów • Karczew • Otwock
Gminy miejskie: Józefów • Otwock
Gminy miejsko-wiejska: Karczew
Gminy wiejskie: Celestynów • Kołbiel • Osieck • Sobienie-Jeziory • Wiązowna