GNOME

Z Wikipedii

GNOME

Rodzaj	środowisko graficzne
Pierwsze wydanie	1999
Aktualna wersja stabilna	2.22.3 / 5 czerwca 2008
Producent	GNOME Foundation
Licencja	GPL i LGPL
Platforma systemowa	POSIX
www.gnome.org

GNOME (ang. GNU Network Object Model Environment) - graficzne środowisko użytkownika oparte na systemie X Window System oraz Widżetach GTK+ i GDK. Działa na większości systemów typu Unix.

[edytuj] Informacje ogólne

GNOME stanowi część projektu GNU.

Projekt został rozpoczęty w sierpniu 1997 roku przez Miguela de Icaza w celu stworzenia w pełni wolnodostępnego graficznego środowiska użytkownika dla systemu GNU/Linux, jako alternatywa dla środowiska KDE, opartego o bibliotekę Qt (do listopada 1997 nie będącą wolnym oprogramowaniem).

Większa część środowiska GNOME została napisana w czystym C. Możliwe jest jednak tworzenie aplikacji GNOME w innych językach programowania dzięki możliwościom bibliotek opakowujących wywołania (ang. wrappers) - m.in. Python, C++, C#, Ada95, Perl, Ruby.

[edytuj] Cele

Projekt GNOME dostarcza dwóch rzeczy: środowiska graficznego GNOME, stanowiącego intuicyjny i atrakcyjny pulpit dla użytkowników końcowych, oraz platformy rozwojowej GNOME, zespołu bibliotek koniecznych dla budowania aplikacji, które integrują się z tym środowiskiem.

Silny nacisk położony jest na prostotę oraz wygodę obsługi, a co za tym idzie - internacjonalizację i ułatwienia dostępności.

[edytuj] Organizacja

Rozwój projektu GNOME jest dosyć luźno zorganizowany, podobnie jak inne projekty wolnego oprogramowania. Większość dyskusji na temat rozwoju środowiska prowadzona jest w otwartych listach dyskusyjnych.

W sierpniu 2000 r. utworzona została Fundacja GNOME, zajmująca się zadaniami administracyjnymi, kontaktami z prasą oraz stanowiąca punkt kontaktowy dla firm zainteresowanych rozwojem lub dystrybucją GNOME'a.

[edytuj] Platformy, na których działa GNOME

Początkowo przeznaczone dla GNU/Linuksa, środowisko GNOME może obecnie pracować na wielu systemach typu Unix (*BSD, AIX, IRIX, HP-UX). Zostało także zaadoptowane przez firmę Sun Microsystems jako standardowe środowisko graficzne dla jej dwóch systemów operacyjnych - Solaris (zastępując przestarzałe CDE) oraz Sun Java Desktop System.

Istnieje także port GNOME'a dla środowiska Cygwin, dzięki czemu może ono pracować w systemie Microsoft Windows. Udało się je także skompilować w systemie Mac OS X.

[edytuj] Wersje środowiska

Każdy element składający się na projekt GNOME posiada swoją własną numerację wersji i harmonogram wydań. Jednakże autorzy tych modułów współdziałają w celu wydania pełnej stabilnej wersji środowiska GNOME co około sześć miesięcy. Poniższa tabela zawiera tylko informacje o pełnych wydaniach stabilnych, wydania niestabilne zostały pominięte.

Wersja	Data	Opis
	sierpień 1997	Ogłoszenie rozpoczęcia projektu GNOME.
1.0	marzec 1999	Pierwsze główne wydanie.
1.0.55	październik 1999	"October GNOME"
1.2	maj 2000	"Bongo GNOME"
1.4	kwiecień 2001	GNOME "Tranquility". Ostatnie wydanie oparte o GTK+ 1.x.
2.0	czerwiec 2002	Pierwsze wydanie oparte o GTK+ 2.x.
2.2	luty 2003	Usprawnienia menedżera plików i obsługi multimediów.
2.4	wrzesień 2003	Przeglądarka Epiphany, ułatwienia dostępności.
2.6	marzec 2004	Nowy Nautilus z trybem "spatial", nowe okno dialogowe wyboru plików.
2.8	wrzesień 2004	Integracja z klientem pocztowym Evolution, VNC, ulepszone narzędzia administracyjne.
2.10	marzec 2005	Integracja z odtwarzaczem Totem, ripperem CD Sound Juicer, LiveCD.
2.12	wrzesień 2005	Nowy domyślny motyw Clearlooks, dodano przeglądarkę dokumentów Evince oraz Keyring Manager – program do zarządzania hasłami. Oparcie o GTK+ 2.8.
2.14	marzec 2006	Poprawiona wydajność, łatwiejsze wyszukiwanie, dodano klienta VoIP – Ekigę oraz aplet Deskbar.
2.16	wrzesień 2006	Poprawienie wydajności. Dodano m.in. Tomboya – aplikację do robienia notatek oraz wsparcie kompozycji w Metacity. Wydanie oparte o bibliotekę GTK+ 2.10.
2.18	marzec 2007	Poprawienie wydajności. Dodano m.in. Seahorse GPG – aplikację do zarządzania m.in. kluczami szyfrującymi, pozwalająca szyfrować pocztę i pliki. Udoskonalenie Evince, Epiphany, GNOME Power Manager i Volume control. Dwie nowe gry GNOME Sudoku i glchess.
2.20	wrzesień 2007	Poprawione wsparcie dla języków pisanych od prawej do lewej strony (hebrajski, arabski), integracja funkcji przeszukiwania z oknem wyboru pliku, kilka nowych a zarazem poprawiających wygodę użytkowania funkcji w kliencie poczty Evolution, ulepszone przeglądanie kolekcji obrazów, efektywne zarządzanie poborem prądu oraz dokładniejsze monitorowanie stanu baterii w laptopie. Umieszczenie obsługi ustawień wyglądu środowiska w jednym oknie, a tym samym uproszczenie jego konfiguracji (tła, czcionki, motywy, interfejs obsługi, efekty pulpitu - z GNOME 2.20 została zintegrowana obsługa Compiz Fusion).
2.22	marzec 2008	Dodanie Cheese, narzędzia do robienia zdjęć i nagrywania filmów z kamer internetowych, oraz Remote Desktop Viewer do pracy zdalnej; wprowadzenie GVFS; poprawa odtwarzania płyt DVD i filmów z Youtube, poprawa wersji językowych, rozszerzenie Evolution o wsparcie Google Calendar i tagowania wiadomości, rozszerzenia funkcjonalności wielu programów.

[edytuj] Architektura

Środowisko GNOME składa się z wielu mniejszych projektów. Najistotniejsze z nich wymieniono poniżej:

GNOME 2.10 w Linux Mandrake

ATK – biblioteka odpowiedzialna za ułatwienia dostępności,
Bonobo – technologia pozwalająca na osadzanie komponentów oprogramowania i złożone dokumenty,
GConf – do przechowywania ustawień aplikacji,
GnomeVFS – wirtualny system plików,
GNOME Keyring – system bezpieczeństwa dla GNOME,
GNOME Print – ujednolicona obsługa drukowania dla aplikacji GNOME,
GStreamer – podstawowa biblioteka obsługi multimediów,
GTK+ – biblioteka widgetów,
libxml – biblioteka zapewniająca obsługę XML,
ORBit – ORB dla CORBA,
Pango – wyświetlanie czcionek międzynarodowych,
Zasady tworzenia interfejsu użytkownika (ang. Human Interface Guidelines) – specyfikacje opracowane przez Sun Microsystems, uściślające zasady tworzenia przyjaznych dla użytkownika aplikacji GNOME.
Vala - język programowania stworzony na potrzeby GNOME, przypominający C#

[edytuj] Główne aplikacje

AbiWord – procesor tekstu,
Anjuta – środowisko programistyczne,
Ekiga – komunikator rozmów VoIP i wideokonferencji,
Epiphany – przeglądarka internetowa oparta o silnik Gecko, ten sam, który stosuje Mozilla Firefox (wcześniej była stosowana przeglądarka Galeon),
Evolution – program pocztowy i zarządca informacji osobistej, zbliżony funkcjonalnie do Microsoft Outlook,
Pidgin – komunikator,
gedit – edytor tekstu,
GIMP – rozbudowany edytor grafiki rastrowej (na potrzeby którego powstała niegdyś biblioteka GTK+, tj. The GIMP Toolkit),
Glade – program do tworzenia graficznego interfejsu użytkownika,
GNOME Terminal – emulator terminala,
GnuCash – aplikacja finansowa,
Gnumeric – arkusz kalkulacyjny,
Inkscape – rozbudowany edytor grafiki wektorowej,
Metacity – menedżer okien (wcześniej Sawfish, jeszcze wcześniej Enlightenment),
MrProject – program do zarządzania projektami i planowania,
Nautilus – menedżer plików (wcześniej GMC),
Sound Juicer – ripper CD,
Tomboy – aplikacja do tworzenia notatek,
Totem – odtwarzacz filmów.

[edytuj] Krytyka

Linus Torvalds uważa, że stosowane w projekcie podejście programistów kładące znaczny nacisk na prostotę i wygodę obsługi prowadzi w znacznym stopniu do ograniczenia możliwości wykorzystania zasobów systemu operacyjnego przy użyciu tego środowiska graficznego.^[1]