Gospodarka Ukrainy

Z Wikipedii

Na Ukrainie występuje ponad 90 rodzajów kopalin użytecznych, dotychczas odkryto 8 tys. złóż. Zasoby naturalne dzielone są na trzy grupy: zasoby paliwowe (energetyczne), rud metali i niemetaliczne. Na terytorium Ukrainy skoncentrowane są wielkie zasoby rud manganowych i żelaza, uranu, węgla koksującego, siarki rodzimej, soli kamiennej i potasowej, surowców do produkcji cementu. Ukraińskie zasoby mineralno-surowcowe są jednymi z najlepszych jakościowo zasobów na świecie .

Po tzw. „zespoleniu” ziem ukraińskich, tj. po 1945r., zaczęto realizować zasady i metody rozwoju obowiązujące w ZSRR. Na Ukrainie, jako integralnej części Związku Radzieckiego, wdrażane były ogólnoradzieckie programy: rozwijano produkcje żywności (Ukraina była głównym spichlerzem ZSRR), przemysł paliwowo energetyczny i przemysł ciężki (szczególnie zbrojeniowy). Zintegrowanie gospodarki Ukrainy z gospodarką Związku Radzieckiego ujawniło się również w braku niezależnych związków i wymiany z innymi krajami. Wyznaczone granice „państwowe” z Rosją, Białorusią i Mołdawią, miały formalny, tylko administracyjny charakter. Ukraina nie miała indywidualnego obszaru gospodarczego, nie było granic celnych ani prawa celnego. Według opinii wielu ukraińskich ekonomistów gospodarka Ukrainy rozwijała się jako rolniczy i surowcowy spichlerz metropolii, jako region eksploatacji surowców mineralnych, zasobnych gleb i atrakcyjnych zasobów rekreacyjnych, jako rezerwuar taniej siły roboczej i chłonny rynek zbytu wielu produktów wytwarzanych w różnych częściach ZSRR.

Rolnictwo Ukrainy dostarczało żywności wielu obszarom byłego ZSRR. W 1990 roku Ukraina dostarczała 24% zbóż, 55% buraków cukrowych i ponad 30% ziarna słonecznikowego ze 100% wyprodukowanych w byłym ZSRR, zaś przemysł Ukrainy zaspokajał potrzeby gospodarki byłego ZSRR przede wszystkim w zakresie surowców kopalnych – zwłaszcza paliw, surowców metalicznych (żelaza i manganu), materiałów budowlanych. Udział Ukrainy w ogólnoradzieckim wydobyciu węgla wynosił 22,5%, rudy żelaza – 46%, a w produkcji surówki żelaza – 41%, stali – 34% i cementu – 17%. Gospodarka Ukrainy składa się z szeregu powiązanych ze sobą działów i gałęzi wytwórczości materialnej i usług. W strukturze gospodarki współczesnej Ukrainy, najważniejszą rolę odgrywają gałęzie produkcji materialnej tj. przemysł i budownictwo, rolnictwo i transport towarowy. Jednak w strukturze tej dokonują się wyraźne przeobrażenia.

W 2000 roku w gałęziach produkcyjnych zatrudnionych było prawie 53% wszystkich pracujących. Między 1990 a 2000 rokiem liczba zatrudnionych w gospodarce Ukrainy zmniejszyła się o prawie 7 mln osób, tj. o ponad 14%. Pojawiły się liczne rzesze bezrobotnych, których liczba według oficjalnych danych wynosi 1,2 mln osób. Ponadto 2,8 mln pracowników przebywa na tzw. urlopach administracyjnych, a 2,2 mln osób zatrudnionych jest w tzw. niepełnym tygodniu pracy. Równocześnie dokonały się zmiany w strukturze zatrudnienia. Nastąpiło wyraźne zmniejszenie liczby pracowników w sfery produkcyjnej. W 1980 r. w sferze tej pracowało 76% wszystkich zatrudnionych, w 1990 roku odsetek pracujących zmniejszył się do 70,9%, a w 2000 roku do 52,8%.

Wskutek podjętej na początku lat 90. transformacji systemowej zostały przerwane powiązania kooperacyjne, a produkcja prawie we wszystkich działach produkcyjnych obniżyła się o ponad 50%. W skali całej Ukrainy wskaźniki fizycznych rozmiarów wewnętrznego PKB zmniejszyły się o ponad 50%. W 2000 roku w strukturze ukraińskiego produktu krajowego brutto, liczonego w cenach bieżących , wytwórcze działy gospodarki partycypowały w 65%, przemysł w 47,5%, rolnictwo w 13,5%, budownictwo w 4%, a usługi w 35%. W zestawieniu tym zastanawia stosunkowo wysoki udział rolnictwa, bardzo niski udział budownictwa i niski udział usług.

W 2004 roku:

• wzrost PKB wyniósł 12%,
• wskaźnik inflacji ukształtował się na poziomie 12,3%,
• oficjalne bezrobocie wynosiło 3,6%,
• średnie wynagrodzenie w okresie 1-11 2007r. wynosiło 1426 hrywni(280 USD),
• podatek liniowy od osób fizycznych wynosił 13%,
• stawka podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) wynosiła 25%,
• stawka podatku VAT wynosił 20%,
• waluta narodowa - hrywna (UAH) (w dniu 08.04.2005 r. kurs złotego do hrywni wynosił PLN/UAH 1,6593, kurs dolar amerykańskiego do hrywny ukształtował się na poziomie USD/UAH 5,2747, natomiast kurs euro do hrywny EURO/UAH 6,8165).
• Dynamika produkcji przemysłowej wyniosła 12,5%, produkcji rolnej - 19,1%, budownictwa - 23,9%. Eksport wyniósł 29,483 mld USD, a import - 26,07 mld USD.

Przedstawione fakty świadczą, iż Ukraina ze względu na strukturę gospodarki jest krajem przemysłowo-rolniczym, przechodzącym od systemu gospodarki centralnie sterowanej do gospodarki wolnorynkowej, przeżywającym wielkie trudności rozwojowe.

Na podstawie: F. Zastawnyj, W. Kusiński, Ukraina. Przyroda – Ludność – Gospodarka, Dialog, Warszawa 2003 Internetowy serwis gospodarczy, [1]