Gwara kurpiowska

Z Wikipedii

Gwara kurpiowska jest gwarą, która swym zasięgiem obejmuje ziemię ostrołęcką oraz część ziemi łomżyńskiej, ciechanowskiej (z Przasnyszem), różańskiej, nurskiej i wiskiej. Historycznie łączy się ona z ciągiem gwar mazowieckich, zachowała sporo cech archaicznych.

Gwara kurpiowska w wymowie nie jest jednolita. Na przykład Kurpie z okolic Myszyńca zwrot "będzie piękny dzień" powiedzą - "bandzie psiakny dzian", a z Turośli - "bendzie psiękny dzien".

[edytuj] Cechy gwary kurpiowskiej

• wymowa samogłoski "a" na "o" np: lekorz, mom, znom, som, tero, opoziedoć zamiast lekarz, mam, znam,sam teraz, opowiadać
• przed samogłoską "i" wymawiają "z" lub "s" np.: zięcej, ziara, zino, psiwo, psić, psiejądz, zamiast więcej, wiara, wino, piwo, pić, pieniądz
• zamiana "w" na "z" np.: ziele, bazić, zianek, ziem zamiast wiele, bawić, wianek, wiem,
• opuszczanie spółgłoski "z" po "s" i "c" np.: mozis, mos, desc,barsc zamiast mówisz, masz, deszcz, barszcz
• wymowa spółgłosek "kw",na "ks"i"kf" np.: ksioty, ksity, ksitną, kfośny, kfodrot, kforta zamiast kwiaty, kwity, kwitną, kwaśny, kwadrat, kwarta,
• zamiana spółgłoski "m" na "n" - nie rozuniem, do niasta,panientom zamiast nie rozumiem, do miasta,pamiętam
• zamiana samogłoski "o" na "ł" np.: łoko, łokno, łotforte, łoblicać zamiast oko, okno, otwarte', obliczać

[edytuj] Przykładowe zwroty w gwarze kurpiowskiej.

Występujące w takich miejscowościach jak: Łączki, Piątkowizna, Zalas, Klenkor, Wyżega, Wejdo w gminie Łyse, powiat ostrołęcki:

dziewczyna	dziewcok
chłopak	chłopok
rodzina	famelio
las	chojecki
jabłko	jepko
wiśnia	ziśnia
jagoda	jegoda
wiadro	ziedro
pijesz piwo	psijes psiwo
wino	zino
skąd	zkelo
kiedy	łonegdaj
szybko	hyzo
szybciej	sporzej
mówić	muzić
opowiem ci bajkę jaką pamientam	opoziem ci bojke jakom panientom
na zdrowie	na zdrozie
dom	chałupa,izba
drzwi zamknięte	drzzi zaperte
dobry wieczór	dobry ziecór
głupi	głupsiok
jak się masz	jok sie mos
wiem	ziem
która godzina	któro godzino
kubek	baherek