Hagia Eirene
Z Wikipedii
Hagia Eirene (tur. Ayairini) – kościół pw. Pokoju Bożego w Stambule (dawny Konstantynopol). Świątynia bizantyjska, wybudowana w VI wieku.
Kościół Hagia Eirene stoi na miejscu pierwszej katedy Konstantynopola, zbudowanej na ruinach przedchrześcijańskiej. Cesarz Konstantyn zlecił budowę pierwszej Hagia Eirene w IV wieku. Świątynia spłonęła w czasie powstania Nika w roku 532.
Budowa zaczęta w 532 roku, była wówczas znacznie krótsza i miała tylko jedną kopułę, reprezentując typ tzw. bazyliki kopułowej. Dwukrotnie zmieniano jej kształt, po raz ostatni ok. 740 roku, kiedy to podwyższono pierwotną kopułę, nad sklepionym zaś dotąd kolebkowo zachodnim przęsłem dodano drugą, na planie eliptycznym, zakrytą częściowo przez niski bęben. Obie kopuły oraz poprzedzający budowlę narteks są dobrze widoczne na jednej z miniatur Hunername, tureckiego rękopisu z 1588 roku.
Budowla charakteryzuje się surowością ścian zewnętrznych, bogotate dekoracje wnętrza nie zachowały się do czasów współczesnych.
Dziesięć lat po zajęciu Konstantynopola przez Turków (1453) zamieniona została na arsenał i dołączona do kompleksu pałacowego Topkapi. Obecnie pełni rolę sali koncertowej.
Budowla nigdy nie była meczetem, co jest w Stambule wyjątkowe. Wewnątrz w apsydzie zachował się krzyż na złotym tle z VIII wieku, pozostałośc dawnej mozaiki.
Za kościołem znajduje się dziedziniec, na którym w porfirowych sarkofagach spoczywali cesarze bizantyjscy.
Źródła
- "Historia sztuki świata"
