Hapten
Z Wikipedii
Hapteny, czyli cząstkowe antygeny, są to drobnocząsteczkowe substancje, które normalnie nie mają zdolności indukowania odpowiedzi odpornościowej, czyli nie są immunogenami. Jeśli jednak hapten kowalencyjnie połączy się z tzw. białkiem nośnikowym, czyli praktycznie dowolnym białkiem, może wyindukować odpowiedź. Kolejne podanie haptenu, już bez białka nośnikowego, także będzie wywoływać produkcję przeciwciał.
W pracach doświadczalnych często stosuje się owoalbuminę jako białko nośnikowe oraz dinitrofenol (DNP) lub trinitrofenol (TNP) jako hapteny.
Praktyczne znaczenie haptenów wynika z faktu, że wiele leków, po związaniu się z białkami surowicy, może wywoływać odpowiedź odpornościową przeciwko sobie, chociaż normalnie nie wykazują tej właściwości - są więc haptenami. Efektem podania leku uczulonej osobie może być wstrząs anafilaktyczny, towarzyszący np. podaniu penicyliny w formie iniekcji.
[edytuj] Hipotezy
Jerzy Grzeszczuk sugeruje w swojej Haptenologii[1], że hapteny rozpuszczone w ślinie, pocie, mleku, nasieniu i innych płynach ustrojowych pośredniczą w toksycznym oddziaływaniu ludzi na siebie. Według niego także hapteny pochodzące ze zwierząt, roślin, grzybów pleśniowych, mikrobów i lekarstw mogą działać toksycznie na pewne osoby. Wyjaśnia w ten sposób stwardnienie rozsiane.