Henryk II Trastamara

Z Wikipedii

Henryk II (miniatura XVI-wieczna)

Henryk II, znany jako Henryk Trastamara (hiszp. Enrique II de Trastamara, ur. 13 stycznia 1333 w Sewilli, zm. 29 maja 1379 w Santo Domingo de la Calzada) król Kastylii i Leónu w latach 1369-1379.

Był synem Alfonsa XI i jego kochanki Eleonory de Guzman. Jako hrabia Trastamara, dał początek dynastii królów Kastylii i Leónu oraz Aragonii o tej właśnie nazwie (dynastia Trastamara).

Był wychowywany i uczony przez królewskiego nauczyciela Rodrigo Alvareza, hrabiego Trastamara, krewnego Alfonsa XI, który w 1345 scedował swój tytuł na Henryka.

Pomnik Henryka II w Madrycie

W 1353 jego matka, po śmierci ojca, który nie mógł jej już chronić, została uwięziona na polecenie królowej-wdowy Marii Portugalskiej za zgodą aktualnego króla Piotra I Okrutnego, a następnie zamordowana. Spowodowało to bunt bunt Henryka i jego brata Fadryka Alfonsa przeciwko królowi i jego matce. Bunt został stłumiony, a zamachowcy zbiegli do Aragonii, gdzie otrzymali wsparcie króla Piotra IV Aragońskiego.

W wojnie tej Henryka wspierała znaczna część arystokracji kastylijskiej, jego przeciwnika wsparła głównie drobna szlachta i mieszczanie. Wojna trwała z małym natężeniem do 1365r. i miała charakter wewnętrznego konfliktu hiszpańskiego aż do chwili wmieszania się sił francuskich i angielskich, co przerodziło ją w jeden z frontów Wojny Stuletniej. Henryk zdobył poparcie dla swojej sprawy we Francji. Do Hiszpanii przybyły oddziały francuskie pod wodzą Bertranda de Guesclina, które wsparły Henryka w bitwie z siłami Piotra I pod Najera. Bitwa ta, dzięki postawie angielskich łuczników Piotra I, została jednak przez Henryka przegrana. Nie zakończyło to konfliktu i w końcu zmusiło oponentów do rozmów pokojowych w pobliżu francuskiego zamku Montiel. W czasie tych osobistych rozmów Henryk własnoręcznie zamordował Piotra, co utorowało mu drogę do tronu.

Jako król pozostał sojusznikiem Francji i przeciwnikiem Anglii i Portugalii. Generalnie w polityce wewnętrznej kontynuował on centralizacyjny kurs swojego przyrodniego brata i poprzednika. Władza jego umocniła się po odparciu ataków dwóch pretendentów do tronu Kastylii i Leónu:

Jana z Gandawy, księcia Lancaster i męża Konstancji - córki Piotra Okrutnego,
Ferdynanda I, króla Portugalii i prawnuka Sancho IV Kastylijskiego.

Henryk był pierwszym władcą w Hiszpanii, który użył antysemityzmu jako narzędzia walki politycznej. Wiązało się to m.in. z tym, że mniejszość żydowska w Kastylii wyraźnie sympatyzowała z jego przeciwnikiem Piotrem I Okrutnym.

Henryk ożenił się z Joanną Manuelą, córką Jana Manuela, przywódcy młodszej gałęzi królewskiego domu kastylijskiego, i Blanki de Lara de la Cerda (wnuczki Ferdynanda de la Cerda). Ze związku tego narodzili się: