Historia logiki
Z Wikipedii
Spis treści |
[edytuj] Logika starożytna
- Logika Arystotelesa: Arystoteles uprawiał przede wszystkim filozofię, logikę traktował jako narzędzie (gr. ὄργανον organon) używane do prowadzenia sporów retorycznych głównie z sofistami, a także umożliwiające wyciąganie wniosków za pomocą sylogizmów co było pomocne w zdobywaniu wiedzy naukowej. Logika nie była traktowana jako nauka ani jako system, jednak Arystoteles dał podstawy do rozwoju logiki jako odrębnej dyscypliny badawczej rozwijając takie zagadnienia jak: definiowanie, klasyfikowanie logiczne, wnioskowanie indukcyjne, czy pojęcie dowodu. Stagiryta podał także trzy zasady, nazywane czasem najwyższymi prawami myślenia: zasadę tozsamości, zasadę sprzeczności oraz zasadę wyłączonego środka.
- Logika megarejska i logika stoicka: logika megarejska, nazywana nieraz dialektyką służyła sztuce prowadzenia sporów, rozmów spekulatywnych, zapoczątkował ją uczeń Sokratesa Euklejdes z Megary. Z jego twórczości korzystali także Platon, Antystenes i Arystyp. Megarejczycy dociekali trudności w prowadzeniu dyskusji, poszukiwali trudności, subtelności i paradoksów, np. ile trzeba mieć włosów, żeby być zaliczonym do łysych? - w tej zagadce, czy zabawie słownej zwraca się uwagę na trudność w używaniu nazw nieostrych.
- System logiki Chryzypa: Zenon z Kition (336-264) i Chryzyp (232-205?) pracowali nad stworzeniem ogólnej teorii implikacji. Na podstawie badań megarejczyków i stoików wyrósł tzw. rachunek zdań stoików obejmujący obszerny fragment współczesnego rachunku zdań. Zawiera ona główne twierdzenia dotyczące implikacji. Logika zdań jest bardziej abstrakcyjna od wyprzedzającej ją sylogistyki.
[edytuj] Logika średniowieczna
[edytuj] Logika w dobie odrodzenia
- Logika Piotra Ramusa:
[edytuj] Logika nowożytna
- Potrzeby nowoczesnej matematyki stanowiły przyczynę rozwoju nowożytnych rachunków logicznych. Najważniejsza zdobycz nowoczesnej logiki, czyli rachunek kwantyfikatorów nie powstał w ramach dalszego rozwijania logiki starożytnej. Narodził się w ścisłym związku ze specyficznie nowożytnymi rozważaniami matematycznymi związanymi z działaniami nieskończonymi a w szczególności pojęciami ciągłości i granicy, podstawowymi dla analizy matematycznej. Tak więc pojęcia pochodnej i całki od chwili swojego powstania w rozważaniach Newtona (1642-1727) i Leibniza przez przeszło półtora wieku pozostają pojęciami intuicyjnie zrozumiałymi, choć pozbawionymi właściwych definicji w sensie obecnych wymagań. Rozważania o wielkościach nieskończenie małych robią wrażenie bałamutnych spekulacji. Mimo to właściwość wyników tych rozważań świadczy, iż twórcy tych pojęć właściwie rozumieli ich sens. Rozumienie wyprzedza więc zdolność formalnie precyzyjnego formułowania.
- Dopiero półtora wieku wyrobienia myślowego w algebraicznym operowaniu tymi pojęciami doprowadziło do odkrycia przez Cauchy'ego (1789-1857) właściwej definicji granicy ciągu nieskończonego. Jest to jeden z pierwszych kroków w historii, gdy zaczyna się jawnie i świadomie stosuje się pojęcie kwantyfikatora. Wcześniej od Chauchy'ego i bardziej konsekwentnie używał zwrotów kwantyfikatorowych Bolzano (1781-1848). Jednakże Bolzano wywarł może mniejszy wpływ na styl pracy matematycznej swej epoki. Jego sformułowania twierdzeń i definicji analizy nie uchodzą nowoczesnym. Działał w Pradze czeskiej. Jako matematyk był mniej twórczy, główną jego specjalnością była raczej filozofia. Większość czasu nie był związany z żadnym uniwersytetem.
[edytuj] Logika współczesna
Bibliografia:
- T. Kotarbiński - Wykłady z dziejów logiki
- T. Kwiatkowski - Szkice z historii logiki ogólnej
[edytuj] Linki zewnętrzne
Zobacz też:
- logika
- logicy
- filozofia
- przegląd zagadnień z zakresu logiki
- filozofia logiki
