Hruby Wierch

Z Wikipedii

Hruby Wierch
Grań Hrubego (Hruby Wierch po lewej, w tle po prawej Krywań)
Państwo	Słowacja, Europa
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	2428 m n.p.m.
Wybitność	252 m

Hruby Wierch (słow. Hrubý vrch) masywny szczyt (2428 m n.p.m.) w bocznej grani tatrzańskiej, wznoszący się nad dolinami: Hlińską, Młynicką i Niewcyrką. Jego nazwa pochodzi od kształtu góry – "hruby", czyli gruby. Jest to szczyt zwornikowy, od którego odchodzą trzy granie:

• na południe, w kierunku Furkotu (Furkotský štít), bez wyraźnego obniżenia oddzielającego oba szczyty, odchodzi grań oddzielająca Dolinę Niewcyrkę od Doliny Młynickiej;
• na wschód, grań z wyodrębniającymi się przełęczami i kulminacjami, oddzielona od Szczyrbskiego Szczytu przez Szczyrbską Przełęcz, grań ta oddziela Dolinę Hlińską od Młynickiej;
• na zachód, z licznymi kulminacjami, tzw. Grań Hrubego (Hrubé), oddzielająca od siebie Dolinę Hlińską od Niewcyrki.

Od strony Doliny Hlińskiej, w stokach Hrubego Wierchu, znajdują się dwa rozległe piarżyska – Mały Ogród (Malá záhradka) i Wielki Ogród (Veľká záhradka).

W grani wschodniej, w kolejności od Hrubego Wierchu wyróżniają się:

• Hruba Prehyba (Hrubá priehyba)
• Młynicka Turnia (Mlynická veža),
• Przełączka nad Wielkim Ogrodem (Štrbina nad Veľkou záhradkou)
• Kolista Turnia (Veža nad Okrúhlym plesom) 2323 m n.p.m., grzęda odchodząca od szczytu oddziela odsiewie Wielki Ogród od Małego Ogrodu, nazwa Kolistej Turni pochodzi od położonego w górnej części Doliny Młynickiej (na wysokości ok. 2100 m n.p.m., Kolistego Stawku (Okrúhle pleso).
• Przełączka nad Małym Ogrodem (Štrbina nad Malou záhradkou)
• Szczyrbska Turniczka (Štrbská vežička) 2229 m n.p.m.

Odcinek wschodniej grani był znany już w XIX wieku. Wiadomo o wejściach na szczyt Hrubego Wierchu od tej strony w towarzystwie Jędrzeja Wali młodszego około 1890 r. Całą grań, od Szczyrbskiej Przełęczy do Grubego Wierchu, jako pierwsi przeszli: Alfred Martin i Johann Franz senior 13 sierpnia 1907, zimą - Jerzy Królikowski i Stanisław Zaremba w dniach 27 – 28 grudnia 1926 r.

Jako pierwsi zbocza masywu Hrubego Wierchu poznali koziarze. W XIX wieku największym znawcą tego rejonu był Jędrzej Wala starszy, który początkowo ( jeszcze przed 1857 r.) polował na kozice a później (przed 1880 r.) prowadził wycieczki turystów. Jędrzeja Walę upamiętniono nazywając jego nazwiskiem szczyty w Grani Grubego - Walowe Turnie.

Pierwsze wejście zimą Gyula Hefty, Tibold Kregczy, Endre Maurer, Laojs Rokfalusy 13 stycznia 1912. Obecnie, na Hruby Wierch nie prowadzi żaden znakowany szlak turystyczny.