I bitwa nad Marną
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
| I bitwa nad Marną I wojna światowa |
|||||||||||||||||
 zwycięstwo aliantów |
|||||||||||||||||
| Data | 5-9 września 1914 | ||||||||||||||||
| Miejsce | okolice Paryża, Francja | ||||||||||||||||
| Terytorium | Rzeka Marna w pobliżu Paryża, Francja | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
I bitwa nad Marną (cud nad Marną) (5-9 września 1914) - kilkudniowa bitwa I wojny światowej pomiędzy wojskami francusko angielskimi a wojskami niemieckimi. Bitwa, która powstrzymała dalszy marsz Niemców na zachód. Plan "wojny błyskawicznej" Alfreda von Schlieffena nie powiódł się, tym samym nie udało się Niemcom wyeliminować z wojny Francji.
Po nieudanych dla Ententy walkach przygranicznych, klęski prób (koniec sierpnia) powstrzymania natarcia prawego skrzydła niemieckich armii w widłach rzek Somma i Olse wojska francusko angielskie wycofały sie za rzeką Marnę na wschód od Paryża w rejon w którym koncentrowała się nowa 6 Armia gen. J. Maunoury. W czasie walk z wycofującym się przeciwnikiem 1 i 2 Armia niemiecka 30-31. sierpnia zmuszone były do zmiany kierunku natarcia i znalazły się nie na zachód od Paryża, a na wschód od Paryża. 4 września francuski naczelny dowódca gen. J. Joffre wydał rozkaz uderzenia na prawe skrzydło wojsk niemieckich siłami Armii brytyjskiej oraz 5 i 6 Armii francuskiej. Niemieckie naczelne dowództwo (szef Sztabu Helmuth von Moltke) dyrektywą z 4 września postawił zadanie utworzenia frontu obrony silami 1 i 2 Armii w celu odparcia uderzenia z zachodu (od Paryża) i dalej prowadzenia operacji zaczepnej na południe i południowy wschód siłami 3, 4 i 5 Armii. Jednakże 3 września 1 armia niemiecka przekroczyła Marnę i weszła w ugrupowanie 2 Armii, zmuszając ja do przegrupowania na wschód, w wyniku czego pomiędzy rzekami Marną a Olse , przy ujściu rzeką Ourcq pozostał tylko jeden korpus kawalerii. Na początku września stosunek sił na froncie od Paryża do Verdun zmienił się na korzyść wojsk Ententy (56 dywizji piechoty i 10 dywizji kawalerii, 1082 tys. żołnierzy, 2816 lekkich i 184 ciężkie działa), przeciwko niemieckich (44 dywizji piechoty i 7 dywizji kawalerii, 900 tys. żołnierzy, 2928 lekkich i 436 ciężkich dział), przy czym na zachodnim odcinku przewaga była dwukrotna ponieważ Francuzi wzmocnili swoje lewe skrzydło, a Niemcy 26 sierpnia wycofali dwa korpusy z 2 i 3 Armii w celu przerzutu ich do Prus Wschodnich. 5 września na rzeką Ourcq rozpoczęły sie walki na odcinku 6 Armii francuskiej, a 6 sierpnia wojska francusko angielskie przeszły do kontrnatarcia na całym froncie do Verdun. Dowódca 1 Armii niemieckiej gen. Alexander von Kluck zmuszony był 6-8 września przerzucić wszystkie swoje siły z rzeką Marny nad rzeką Ourcq w celu zatrzymania wojsk francuskich. W rezultacie pomiędzy 1 a 2 armiami niemieckimi powstała luka o szerokości 35-40 km. w która weszła 5 Armia francuska i Armia brytyjska. Niemieckie dowództwo utraciło dowodzenie wojskami. Niepomyślna sytuacja na froncie 2 Armii niemieckiej groziła jej okrążeniem i zmuszała jej dowódcę gen. Karla von Bülowa do podjęcia w dniu 9 września decyzji o wycofaniu jej prawego skrzydła. To doprowadziło, nie patrząc na powodzenie osiągnięte 9 września przez 1,3 i 4 Armie, do wycofania 1 Armii, a potem pozostałych armii niemieckich, co 10 września zostało zatwierdzone przez niemieckie naczelne dowództwo. Do 12 września wojska niemieckie wycofały sie ok 65 km. za rzeką Aisne na linię na wschód od m. Reims. 15 września, zgodnie z dyrektywa gen. J. Joffre natarcie zostało zatrzymane. Klęska wojsk niemieckich nad rzeką Marną doprowadziła do klęski niemieckiego strategicznego planu wojny liczącego na błyskawiczne rozgromienie przeciwnika na froncie zachodnim.
Po dwóch miesiącach zaciekłej walki front ustalił się wzdłuż podwójnej linii okopów, rozciągającej się w poprzek Francji, od Szwajcarii do kanału La Manche. Uznana za 17. przełomową bitwę w historii świata.
II bitwa nad Marną odbyła się w lipcu 1918.
Źródła Bolszaja Sowietskaja Encykłopedija t. 15. str. 396 wyd.1974
