Internet Archive

Z Wikipedii

Internet Archive - instytucja znajdująca się na przedmieściach San Francisco (Kalifornia, Stany Zjednoczone), która zajmuje się gromadzeniem i udostępnianiem archiwum rozmaitych zasobów multimedialnych. Archiwum to obecnie zawiera gromadzone w odstępach ok. dwumiesięcznych dawne wersje wszystkich, ogólnodostępnych stron WWW z całego świata, dawne wersje wszelkiego oprogramowania, filmy, książki, nagrania dźwiękowe, nagrania programów telewizyjnych itp. Archiwum jest udostępniane bezpłatnie historykom, naukowcom i do celów edukacyjnych. Część archiwów jest dostępna dla każdego.

Internet Archive powstał z inicjatywy Brewstera Kahle w 1996 r. Cele przyświecające utworzeniu tego projektu są opisane na jego stronie WWW następująco:

Większość społeczeństw przywiązuje dużą wagę do przechowywania śladów swojego dziedzictwa kulturowego. Bez takich śladów cywilizacja nie ma pamięci i mechanizmu który pozwala uczyć się na dawnych błędach i sukcesach. Współczesna kultura produkuje obecnie coraz więcej i więcej śladów w postaci elektronicznej. Naszą misją jest pomóc zachować te ślady i utworzyć bibliotekę internetową dla badaczy, historyków i w celach edukacyjnych.

Ze względu na swój cel polegający na próbie zgromadzenia i przechowaniu całej ludzkiej wiedzy i wszelkich przejawów kultury niematerialnej oraz uczynieniu jej bezpłatnie dostępnej dla wszystkich, Internet Archive jest często porównywany do Biblioteki Aleksandryjskiej. Szacuje się, że pod koniec 2003 r. Archiwum zgromadziło 230 terabajtów materiału multimedialnego nie wliczając w to kopii stron WWW, co stanowiło ok dziesięciokrotną ilość informacji, w stosunku do tej zgromadzonej przez Bibliotekę Kongresu USA^[1]

Spis treści

1 "Maszyna Czasu"
2 Kolekcje plików multimedialnych
3 Otwarta biblioteka
4 Kolekcja filmów
5 Kontrowersje
- 5.1 Problemy ze scjenotologami
- 5.2 Archiwalne wersje stron WWW jako dowód sądowy
6 Przypisy
7 Linki zewnętrzne
- 7.1 Kontrowersja w sprawie scjentologów
- 7.2 Maszyna czasu jako dowód sądowy

[edytuj] "Maszyna Czasu"

Dla przeciętnego użytkownika internetu najciekawszą częścią archiwum jest tzw. "maszyna czasu" (ang. Wayback Machine), która jest oparta na zasobach Alexa Internet. Usługa ta umożliwia obejrzenie archiwalnych wersji dowolnej strony WWW, o ile była ona kiedykolwiek dostępna publicznie w internecie. W większości przypadków archiwum umożliwia obejrzenie dawnych wersji stron od roku 1996, w interwałach co ok 2 tygodnie. Niektóre, często zmieniające się strony są archiwizowane częściej. Pod koniec 2004 r. Wayback Machine zawierała ok 1 petabajta danych i przyrastała w tempie ok 12 terabajtów na miesiąc.

Archiwum to jest dostępne całkowicie bezpłatnie dla każdego kto ma łącze internetowe. Kopia tych danych jest przechowywana w Bibliotheca Alexandrina.

[edytuj] Kolekcje plików multimedialnych

Większość ze zgromadzonych filmów, książek i nagrań zawartych w bazie Internet Archive znajduje się już w domenie publicznej lub są one objęte licencjami Creative Commons. Pliki audio są zarówno twórczością artystów niezależnych oraz tych którzy wydają swoją twórczość w oparciu o licencje dopuszczające na pewnych warunkach bezpłatne kopiowanie. Nie ma w bazie dzieł, do których odnoszą się tzw. "twarde prawa autorskie".

[edytuj] Otwarta biblioteka

W ramach Internet Archive funkcjonuje tzw. "Open library" - kolekcja ok 30 000 książek, do których wygasły prawa autorskie, lub które znajdowały się w domenie publicznej od samego początku ich istnienia. Skanowanie i przenoszenie w formy elektroniczne książek, do których wygasły prawa autorskie są w toku, dlatego objętość "Open library" stopniowo się powiększa.

[edytuj] Kolekcja filmów

Na podobnej zasadzie tworzona jest "Moving Image collection". Materiały filmowe, do których wygasły prawa autorskie są stopniowo zamieniane w formę elektroniczną i dołączane do tej kolekcji. W maju 2006 zawierała ona ponad 35 000 filmów, m.in. tzw. klasyczne kreskówki, filmy propagandowe, zbiory reklamówek wyborczych i innych programów telewizyjnych, w tym kompletny zbiór programów wyborczych z amerykańskich wyborów prezydenckich z 2004 r. Największą część tych zbiorów (ponad 20 000 filmów) stanowią produkcje oparte na wolnych licencjach.

[edytuj] Kontrowersje

[edytuj] Problemy ze scjenotologami

W 2002 w niejasnych okolicznościach usunięto z "maszyny czasu" część archiwalnych wersji różnych stron krytycznych wobec tej religii, oficjalnie na prośbę samych właścicieli tych stron. Jednakże później okazało się, że usunięcia te zostały wymuszone przez przedstawicieli kościoła scjentologicznego na podstawie nie do końca jasnych argumentów prawnych, zaś właściciele stron nie chcieli usunięcia ich materiałów.

[edytuj] Archiwalne wersje stron WWW jako dowód sądowy

W październiku 2004 r. miała miejsce sprawa sądowa "Telewizja Polska USA, Inc. contra Echostar Satellite" w której "maszyna czasu" była po raz pierwszy w historii użyta jak źródło dowodowe. Telewizja Polska USA to firma córka TVP, która zajmuje się udostępnianiem programu TV Polonia na terenie USA zaś firma EchoStar obsługuje Dish Network. EchoStar posłużyło się archiwalną wersją oficjalnej strony firmy Telewizja Polska USA, przechowywaną w bazie Internet Archive aby dowieść, że Telewizja Polska USA oficjalnie głosiła podpisanie umowy z EchoStar w sprawie rozpowszechniania TV Polonia w sieci Dish Network. Telewizja Polska USA twierdziła, że obraz dawnej wersji ich strony WWW został przez Internet Archive celowo spreparowany, sąd jednak, po przesłuchaniu pracowników Internet Archive nie zgodził się z tym uznał wartość dowodową "maszyny czasu".