Interwenient uboczny

Z Wikipedii

Interwenient uboczny - w prawie polskim uczestnik postępowania cywilnego, jest to osoba trzecia, inna niż powód i pozwany przystępująca do już toczącego się w danej sprawie postępowania cywilnego po jednej ze stron postępowania, która ma interes prawny w tym, aby sprawa cywilna została rozstrzygnięta na korzyść tej strony. Inwerwenientem ubocznym może być np. poręczyciel, przystępujący po stronie pozwanego dłużnika.

Instytucja prawna obejmująca udział tej osoby nazywa się interwencją uboczną.Intwercję uboczną regulują przepisy art. 76-83 k.p.c.

Zgłoszenie interwencji ubocznej może nastąpić w terminie prekluzyjnym do chwili zamknięcia rozprawy w II instancji. Zgłoszenie powinno być dokonane w formie pisma procesowego, zawierającego wskazanie interesu prawnego interwenienta, istnienie tego interesu jest warunkiem dopuszczalności interwencji ubocznej.

W odpowiedzi na zgłoszenie interwencji ubocznej, każda ze stron procesu, a więc zarówno powód jak i pozwany może zgłosić swego rodzaju sprzeciw przeciwko przystąpieniu interwenienta ubocznego zwany opozycją. Opozycja może zostać zgłoszona do czasu rozpoczęcia najbliższej rozprawy. W wyniku zgłoszenia opozycji, sąd wyznacza odrębną rozprawę w efekcie której bądź postanawia o oddaleniu opozycji bądź o niedopuszczeniu interwencji ubocznej, co jest równoznaczne z uwzględnieniem opozycji, na oba te postanowienia przysługuje zażalenie.

Od chwili zgłoszenia interwencji ubocznej, interwenient uboczny jest uprawniony do wszelkich czynności procesowych dopuszczalnych według stanu sprawy, oznacza to, że na przykład jeśli przystąpienie nastąpiło po wdaniu się w spór co do istoty sprawy, interwenient nie będzie mógł zgłosić tych zarzutów, które należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy - np. zarzut zapisu na sąd polubowny. Zgłoszenie opozycji nie pozbawia intwerenienta możliwości działania do czasu jej prawomocnego uwzględnienia, w razie jej uwzględnienia czynności interwenienta uważa się za niebyłe, co oznacza tyle, że sąd przy rozstrzyganiu sprawy nie weźmie pod uwagę zgłoszonych przez intwernienta wniosków dowodowych czy też zgłoszonych zarzutów.

Na podstawie przepisów regulujących tę instytucję można rozróżnić dwa rodzaje intwerwencji ubocznej:

1. interwencję samoistną - gdy z istoty spornego stosunku prawnego lub z przepisu ustawy wynika, że wyrok w sprawie ma odnieść bezpośredni skutek prawny w stosunku między interwenientem, a przeciwnikiem strony do której interwenient przystąpił, np. w wypadku gdy do procesu o wydanie rzeczy wspólnej wytoczonego przez jednego z małżonków przystąpi jako interwenient uboczny drugi z małżonków;
2. interwencja zwykła (niesamoistna)- wyrok nie odniesie bezpośredniego skutku w stosunku pomiędzy interwenientem ubocznym, a przeciwnikiem.

Interwenient uboczny samoistny może działać niezależnie od strony do której przystąpił, nie może jednak dokonywać samodzielnie czynności materialno dyspozytywnych, czyli nie może zawrzeć ugody, zrzec się roszczenia, uznać powództwa.

Działania interwenienta zwykłego nie mogą stać w sprzeczności z działaniami strony do której przystąpił, w związku z czym strona ta może odwołać czynność dokonaną przez interwenienta zwykłego.

Pomiędzy interwenientem ubocznym a stroną do której przystąpił istnieje zawsze jakiś stosunek prawny, w razie przegrania procesu przez stronę, do której interwenient przystąpił może ona mieć wobec interwenienta jakieś roszczenia. Zgodnie z art. 82 k.p.c. interwenient uboczny nie może w stosunku do strony, do której przystąpił, podnieść zarzutu, że sprawa została rozstrzygnięta błędnie albo że proces był prowadzony wadliwie (tzw. exceptio male gesti processus), chyba że interwenient uboczny wykaże, że stan sprawy w chwili przystąpienia uniemożliwił mu korzystanie ze środków obrony, albo że strona umyślnie lub przez niedbalstwo nie skorzystała ze środków, które nie były interwenientowi znane.

Interwenient uboczny może za zgodą obu stron, a więc zarówno tej do której przystąpił jak i przeciwnej, wstąpić do procesu na miejsce strony do której przystąpił, jako następca procesowy.

Interwencję uboczną należy odróżniać od interwencji głównej.