Stosunek prawny
Z Wikipedii
Stosunek prawny – regulowany normami prawnymi stosunek społeczny tetyczny (zależność społeczna) między co najmniej dwoma podmiotami prawa.
[edytuj] Podziały stosunków prawnych
- według przedmiotu regulacji (gałąź prawa):
- stosunek cywilnoprawny;
- stosunek administracyjnoprawny;
- stosunek karnoprawny (jego wyodrębnianie jest sporne w doktrynie, a dotyczy obowiązeku naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem, obowiązku do przeproszenia osoby pokrzywdzonej i uiszczenia tzw. zadośćuczynienia);
- według trwałości bądź celu:
- stosunek prawny materialny (materialnoprawny) - (wynika z prawa materialnego, np. co do zasady kodeks cywilny),
- stosunek procesowy (formalny, formalnoprawny) - podczas trwania postępowania rozstrzygającego o kształcie (istnieniu, nieistnieniu, zmianie) stosunku materialnoprawnego (wynika z prawa procesowego, np. co do zasady kodeks postępowania cywilnego);
- według sposobu określenia strony:
- stosunek jednostronnie zindywidualizowany - gdy znana jest jedna strona stosunku,
- stosunek dwustronnie lub wielostronnie zindywidualizowany - gdy znane są dwie lub więcej stron stosunku,
- obustronnie niezindywidualizowany - gdy nie są znane dwie strony stosunku;
- według powiązań między uprawnieniem jednej strony a obowiązkiem drugiej:
- prosty - tylko jedna strona jest zobowiązana, a druga tylko uprawniona,
- złożony - strony pozostają zarówno zobowiązane jak i uprawnione;
- ze względu na podmiotowy zakres obowiązywania:
- abstrakcyjny (generalny - dotyczący wszystkich),
- konkretny (nakreślony przez przepisy prawne);
-
- Uwaga: nie należy mylić tego podziału z podziałem umów cywilnoprawnych na abstrakcyjne i kauzalne.
- stosunek zobowiązaniowy - istnieje gdy normy prawne nakazują wykonać określonemu podmiotowi odpowiednie świadczenie na rzecz innego podmiotu;
- stosunek kompetencyjny - istniejący w przypadku gdy jeden podmiot podlega innemu podmiotowi (np. ze względu na wydaną przez podmiot decyzję).
[edytuj] Elementy stosunku prawnego
- podmiot stosunku prawnego
- osoba fizyczna
- osoba prawna
- tzw. ułomna osoba prawna - czyli jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną - art. 331 kodeksu cywilnego
- przedmiot stosunku prawnego
- uprawnienie
- obowiązek
[edytuj] Treść stosunku prawnego
Uprawnienia i obowiązki podmiotów prawa w ten stosunek uwikłany, wyznaczone przez przepisy prawne.