Jądro komórkowe
Z Wikipedii
1 - błona jądrowa, 2 - jąderko, 3 - nukleoplazma, 4a - heterochromatyna, 4b - euchromatyna, 5 - rybosomy, 6 - pory jądrowe
Jądro komórkowe - organellum znajdujące się w każdej komórce eukariotycznej (wyjątek to komórki tracące jądro w procesie dojrzewania, np. erytrocyty ssaków, czyli ciałka czerwone lub zrogowaciałe komórki naskórka; takie komórki nie są w stanie rozmnażać się i szybko tracą zdolność do życia).
Zwykle w komórce znajduje się jedno jądro (monokariocyty), ale spotykane są też komórki dwujądrzaste (dikariocyty), np. hepatocyty oraz wielojądrzaste (polikariocyty), np. osteoklasty. Większość jąder ma średnicę 3,5 - 20 mikrometrów[1].
Jądro komórkowe posiada własną otoczkę, mieści się zwykle w pobliżu środka komórki i przeważnie ma kształt kulisty, może jednak być również podłużne, owalne, itp. Występuje w nim w postaci ziarenek substancja silnie barwiąca się barwnikami zasadowymi, zwana chromatyną. Wewnątrz jądra znajduje się maleńkie ciałko zwane jąderkiem.
Rolą jądra komórkowego jest przechowywanie informacji zawartej w DNA, jej powielanie w procesie podziału komórki, a także kontrolowanie całości metabolizmu komórki dzięki kopiowaniu fragmentów DNA (kopiami są tu odcinki RNA) odpowiednich dla syntezy potrzebnych enzymów czy innych cząsteczek. Jądro otoczone jest podwójną białkowo-lipidową błoną. Poprzez pory w tejże błonie do cytoplazmy przenoszone są tylko fragmenty RNA; DNA nie opuszcza jądra.
Spis treści |
[edytuj] Stany jądra komórkowego
- jądro interfazowe - występuje w komórkach znajdujących się między dwoma następującymi po sobie podziałami
- jądro mitotyczne - występuje w komórkach dzielących się. Chromatyna przyjmuje postać coraz silniej skręcających się i grubiejących nici, aż do wytworzenia tworów zwanych chromosomami.
- jądro metaboliczne - występuje w komórkach wyrośniętych, kieruje procesami przemiany materii
[edytuj] Funkcje jądra
- zawiera informację genetyczną (informację o budowie wszystkich białek jakie komórka jest w stanie wytworzyć) zakodowaną w DNA
- steruje biosyntezą białka
- przekazuje informację genetyczną komórkom potomnym w procesach podziałów
Przypisy
- ↑ Stanisław Orkisz, Hieronim Bartel: Organizacja i funkcjonowanie jądra komórkowego. W: Seminaria z cytofizjologii dla studentów medycyny, weterynarii i biologii. pod redakcją Jerzego Kawiaka i Macieja Zabla. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban i Patrner, 2002. ISBN 83-87944-62-9.
[edytuj] Zobacz też
Aparat Golgiego • Centriola • Chloroplast • Glioksysom • Jądro komórkowe • Lizosom • Miofibryle • Mitochondrium • Peroksysom • Pęcherzyk • Retikulum endoplazmatyczne • Rybosom • Wakuola
