Jędrzej Kitowicz
Z Wikipedii
Jędrzej Kitowicz (ur. jesienią 1727 lub 26 października lub 1 grudnia 1728 prawdopodobnie w Wielkopolsce, zm. 3 kwietnia 1804 w Rzeczycy) – polski historyk, pamiętnikarz, ksiądz.
Spis treści |
[edytuj] Życie
Stan urodzenia nie jest pewny. Według historyka literatury Romana Pollaka pochodził z rodziny mieszczańskiej. Uczył się w Warszawie. Pracował w służbie dygnitarzy kościelnych i świeckich.
W 1768 zaciągnął do konfederatów barskich. Walczył w pod Ignacym Skarbkiem-Malczewskim koło Radomia, pod Częstochową. W Wielkopolsce (w stopniu rotmistrza) był sekretarzem marszałka Zaremby.
Dosłużył się urzędu sekretarza u pisarza wielkiego, referendarza koronnego Michała Lipskiego opata benedyktynów lubińskich. Pozostawał w służbie biskupa kujawskiego Antoniego Ostrowskiego (późniejszego prymasa).
W 1771 wstąpił do seminarium duchownego dla misjonarzy przy kościele Św. Krzyża w Warszawie, ale przerwał studiowanie teologii po roku. Za wstawiennictwem Andrzeja Młodziejowskiego i Antoniego Ostrowskiego przeszkody na drodze do stanu kapłańskiego zostały rozwiązane w 1777 roku. Około roku 1777 przyjął święcenia kapłańskie. Posługę pełnił najpierw w diecezji włocławskiej, a co najmniej od 1781 na probostwie w parafii św. Katarzyny w Rzeczycy, gdzie spędził też resztę życia.
[edytuj] Dzieła
Jest autorem dwóch niedokończonych dzieł, które pisał w Rzeczycy prawdopodobnie na podstawie wcześniejszych notatek i obserwacji Trybunałów w Piotrkowie. Opis obyczajów za panowania Augusta III (opublikowany w 1840) był pierwszą próbą syntetycznego ujęcia obyczajowości epoki saskiej w Polsce; Pamiętniki, czyli Historia polska (częściowo wydane być może w wersji zniekształconej przez wydawcę w 1840, w całości w 1971) stanowiły kronikę lat 1743-1798, ze szczególnym uwzględnieniem konfederacji barskiej. Prace Kitowicza, szczególnie Opis obyczajów, mają zarówno wartość literacką, jak i historyczną. Jego sądy o czasach mu współczesnych były bardzo krytyczne i bardzo bogate w szczegóły. Wypowiadał się przeciwko Stanisławowi Augustowi i jego obozowi.
W Bibliotece Kórnickiej zachowała się korespondencja, jaką prowadził w sztabie Józefa Zaremby, którego był sekretarzem.[1]
[edytuj] Źródła
- Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1984
- http://encyklopedia.pwn.pl/lista.php?co=J%EAdrzej+Kitowicz
[edytuj] Bibliografia
- P. Matuszewska, Jędrzej Kitowicz (1728-1804). [w:] Pisarze polskiego oświecenia. Pod red. T. Kostkiewiczowej i Z. Golińskiego, T. I, Warszawa 1992
- M. Dernałowicz, Wstęp, [w:] J. Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III, Warszawa 1985
- R. Pollak, Wstęp, [w:] J. Kitowicz, Opis obyczajów za panowania Augusta III. Wyd. 3, Wrocław 1970