Język bretoński
Z Wikipedii
| Brezhoneg | |
| Obszar | Bretania (Francja) |
| Liczba mówiących | 300 tys. |
| Ranking | (poza pierwszą 100.) |
| Klasyfikacja genetyczna | Języki indoeuropejskie *Języki celtyckie **Języki brytańskie ***Język bretoński |
| Pismo | łacinka |
| Kody języka | |
| ISO 639-1 | br |
| ISO 639-2 | bre |
| ISO/FDIS 639-3 | bre |
| SIL | BRE |
| W Wikipedii | |
| Zobacz też: język, języki świata | |
Język bretoński - język z grupy brytańskiej (p-celtyckiej) języków celtyckich. Posługuje się nim blisko 400 tys. Bretończyków, zamieszkujących dolną (zachodnią) Bretanię (północno-zachodnia Francja). Uznany został przez państwo francuskie za tzw. język regionalny. Posiada 4 najważniejsze dialekty: kornwelski, leoński, treguirski i wanetejski. Najstarsze zabytki literatury w języku bretońskim pochodzą z IX wieku.
Celtowie, z których języka rozwinął się później bretoński, przybyli do Bretanii w V-VI wieku n.e. z południowo-zachodniej Brytanii. Ich migracja była wymuszona najazdem germańskich Sasów. Język bretoński jest blisko spokrewniony z językiem kornijskim (kornickim), który rozwijał się w Kornwalii. Jeszcze w XII wieku mówiący tymi językami mogli się swobodnie porozumieć. Najnowszy sondaż (z kwietnia 1997) określa liczbę britofonów (osób mówiących po bretońsku) jako 240 000 osób, co stanowi 20% populacji na zachód od linii Paimpol-Vannes. Te statystyki nie zmieniły się od 1991 roku co tłumaczy się postarzeniem populacji oraz wydłużeniem życia wśród osób starszych. Tylko 6% Bretończyków w wieku 40 lat mówi po bretońsku a jeśli bada się młodzież poniżej 20 roku życia, jest ich tylko 1 %! Środowisko aktywistów bretońskich oraz osób mieszkających na wschód od linii Paimpol-Vanne w ogóle nie pojawia się w statystykach. Ze względu na niewielką liczbę dzieci mówiących w tym języku, raport UNESCO z 1993 roku zaklasyfikował bretoński jako język poważnie zagrożony.
Bibliografia: BEDNARCZUK, L. 1988. Języki celtyckie, [w:] L. Bednarczuk (red.) Języki indoeuropejskie. Tom II. Warszawa : PWN, s. 645-731. ŻELAZNY, W. 2000. Francja wobec mniejszości narodowych. Etniczność, Etnopolityka, Etnosocjologia. Tyczyn : Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza w Tyczynie.
goidelskie:
irlandzki • manx • shelta • staroirlandzki † • szkocki gaelicki
brytańskie:
bretoński • brytyjski † • kornijski • kumbryjski † • walijski
pozostałe:
celtyberyjski † • galatyjski † • galijski † • lepontyjski † • piktyjski †
