Języki paleoiberyjskie

Z Wikipedii

Rozmieszczenie toponimów na ili / briga i rozmieszczenie głównych znalezisk inskrypcji

Języki Półwyspu iberyjskiego około 200 r. p.n.e. [1].

Mapa języków wg. granic rozmieszczenia znalezisk

Języki paleohispanickie, paleoiberyjskie – języki autochtoniczne, używane na Półwyspie Iberyjskim, przed przybyciem Rzymian. Użycie terminu autochtoniczne jest nieco kontrowersyjne, ponieważ nie wiadomo czy wszystkie z pochodzenia nie były indoeuropejskie, ale można wykluczyć związek pewnej grupy z fenickim, greką i oczywiście łaciną. Bardzo prawdopodobne, że większość języków paleoiberyjskich znikła, nie zostawiając śladu, ale na szczęście, w niektórych z nich zachowały się inskrypcje, zapisane przy użyciu tzw. pism paleoiberyjskich lub łacinki, datujące się przynajmniej od V w. p.n.e., a możliwe, że nawet VII w. p.n.e., aż do I w. p.n.e lub początków I w. n.e. Takie języki określa się mianem, języków w ruinie albo w pozostałościach (termin użyty przez Jürgena Untermanna, niem. Restsprachen albo Trümmersprachen) jak m. in. etruski, paleosardyński, liguryjski czy retyjski.

Języki paleoiberyjskie, w których znane są teksty:

• Język iberyjski
• Język celtyberyjski
• Język tartezyjski (znany też jako południowo-luzytański lub południowozachodni)
• Język luzytański

Inne znane są jedynie z toponimów, antroponimów i geonimów, zawartych w źródłach greckich i rzymskich oraz w łacińskich inskrypcjach, a są to:

• Język akwitański lub prabaskijski
• Język staro-europejski

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Epigrafía ibérica Jesúsa Rodrígueza Ramosa
• Języki przedromańskiej Iberii w Lingvæ•imperii
• Mapa ludów prerzymskiej Iberii (około 200 r n.e.)

[edytuj] Bibliografia

• Albertos Firmat, María Lourdes, "Lenguas primitivas de la Península Ibérica" w Boletín de la institución “Sancho el Sabio“, tom XVII, 1973.
• Correa, José Antonio (1994): «La lengua ibérica», Revista española de lingüística 24, 2, pp. 263-287.
• Jordán, Carlos (2004): Celtibérico, Saragossa.
• Hoz, Javier de (1995): «Tartesio, fenicio y céltico, 25 años después», Tartessos 25 años después, pp. 591-607.
• Rodríguez Ramos, Jesús (2004): Análisis de Epigrafía Íbera, Vitoria-Gasteiz, ISBN 84-8373-678-0.
• Untermann, Jürgen : Monumenta Linguarum Hispanicarum, Wiesbaden. (1975): I Die Münzlegenden. (1980): II Die iberischen Inschriften aus Sudfrankreicht. (1990): III Die iberischen Inschriften aus Spanien. (1997): IV Die tartessischen, keltiberischen und lusitanischen Inschriften.
• Velaza, Javier (1996): Epigrafía y lengua ibéricas, Barcelona.
• Villar, Francisco, Los indoeuropeos y los orígenes de Europa, Madryt, 1991, ISBN 84-249-1471-6.