Jam Saheb Digvijay Sinhji

Z Wikipedii

Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia.
Zajrzyj na stronę dyskusji i pomóż go poprawić.

Jego Wysokość Maharadża Jam Shri Sir Digvijaysinhji Ranjitsinhji Sahib Bahadur, Maharadża Jam Sahib z Nawanagar (ur. 18 września 1895 w Sarodar, zm. 3 lutego 1966 w Bombaju), arystokrata indyjski, maharadża północno-zachodniego stanu Nawanagar ('dobra ziemia'), dyplomata. Znany w Polsce - pod skróconą formą nazwiska Jam Saheb Digvijay Singh - dzięki hojnej pomocy udzielonej dzieciom polskim w okresie II wojny światowej.

Kształcił się w prestiżowych szkołach indyjskich i brytyjskich, pełnił szereg honorowych funkcji wojskowych w armii Imperium Brytyjskiego (w lutym 1947 mianowany generałem-porucznikiem). Z powodzeniem brał udział w rozgrywkach krykieta. Został zaadoptowany przez stryja Ranjitsinhji Vibhoji i odziedziczył po jego śmierci (2 kwietnia 1933) tytuł maharadży Nawanagar. Rządził w Nawanagar do 15 lutego 1948, następnie - już po uzyskaniu przez Indie niepodległości - pełnił funkcję szefa administracji (Rajpramukh) stanu Saurashtra (do października 1956). Do końca życia zachował tytuł maharadży. Był kanclerzem Izby Książąt Indyjskich (1937-1944), wchodził w skład gabinetu Imperium Brytyjskiego ds. wojny (z ramienia Indii) oraz Rady Wojny na Pacyfiku (1942-1945). Po wojnie był jednym z pierwszych przedstawicieli niepodległych Indii w ONZ, pełnił m.in. funkcję zastępcy szefa delegacji indyjskiej w Zgromadzeniu Ogólnym (1948-1951) oraz przewodniczącego Trybunału Administracyjnego Narodów Zjednoczonych (1950-1951). Posiadał wiele wysokich odznaczeń indyjskich i brytyjskich.

7 marca 1935 w Sirohi zawarł związek małżeński z księżniczką Shri Gulab Kunwarba Sahib (Kanchan Kunwarba, ur. we wrześniu 1910 w Bhuj, zm. 1994), która w czasie nieobecności męża, związanej z jego licznymi obowiązkami w okresie wojny, pełniła kilkakrotnie funkcję regentki Nawanagar (1941, 1942-1943). Z małżeństwa tego urodziło się czworo dzieci, syn Jam Shri Shatrushalyasinhji (Sataji) Digvijaysinhji Sahib Bahadur (ur. 20 lutego 1939, odziedziczył po ojcu honorowy tytuł maharadży w 1966, ale został go ostatecznie pozbawiony w grudniu 1971) i trzy córki - Maharaj Kumari Ba Shri Harshad Kumari Sahib (ur. 1936), Kumari Ba Shri Mukund Kumari Sahib i Kumari Ba Shri Himanshu Kumari Sahib (ur. 1943).

[edytuj] Związki z Polską

O Polsce usłyszał po raz pierwszy w latach 20., gdy mieszkając wraz ze stryjem w Szwajcarii poznał bliżej tamtejszych sąsiadów - państwa Paderewskich. Rozmowy i dyskusje na temat Polski, które miały tam miejsce, zrobiły na młodym księciu takie wrażenie, że do końca życia nie przestał czynnie interesować się jej losami.

W 1942 w stanie Gujarat, w Balachadi koło Jamnagaru, niedaleko letniej rezydencji maharadży, powstało osiedle mieszkaniowe, w którym mogło żyć około tysiąca osób. Osiedle to było od początku przeznaczone dla polskich dzieci, którym udało się wydostać z terenu ZSRR razem z armią Andersa. Maharadża, oprócz osobistego wkładu finansowego i własnej pracy, nakłonił także Izbę Książąt Indyjskich, aby przyjęła na siebie dobrowolne zobowiązanie utrzymania pięciuset polskich dzieci do końca II wojny światowej. Ponadto - niezależnie od swego zaangażowania w budowę osiedla - przez cały okres jego funkcjonowania wspierał skromną kasę ośrodka dodatkowymi ofiarami pieniężnymi.

W relacjach ówczesnych dzieci, które miały okazję mieszkać w osiedlu, najbardziej podkreślana jest jednak jego wielkoduszność, otwartość na polskich uchodźców, szczere zainteresowanie ich osobistymi problemami i radościami, gościnność, łagodność, spontaniczność, duże zaangażowanie w całe życie Osiedla. Brał udział we wszystkich ważnych uroczystościach, spacerował po osiedlowych uliczkach, zaglądał do bloków dzieci i rozmawiał z nimi. Żywo interesował się polską kulturą.

Ze wspomnień mieszkańców polskiego osiedla wyłania się następująca sylwetka maharadży: "...z kolejnego wyjazdu przywiózł sobie z Londynu Chłopów Reymonta, przetłumaczonych na język angielski. Książkę tę zaliczał do swych ulubionych lektur. Bardzo podobały mu się też nasze tańce i stroje ludowe.

Z wielkim zainteresowaniem oglądał też inscenizacje teatralne oraz różnego rodzaju pokazy i zawody sportowe. Praktycznie nie opuścił żadnej premiery. Potrafił szczerze bawić się na jasełkach, wzruszać perypetiami "Kopciuszka", jak i głęboko przejmować losem "Kordiana". Zazwyczaj przed przedstawieniem prosił o przetłumaczenie tekstu lub o dłuższe wprowadzenie. Reagował spontanicznie: widocznym wzruszeniem, śmiechem, oklaskami. Był naprawdę wdzięcznym widzem. Po spektaklu zapraszał młodych aktorów na uroczysty, wspólny podwieczorek, obdarowywał ich słodyczami.

12 maja w Osiedlu odbywało się uroczyste poświęcenie sztandaru hufca harcerskiego. Uroczystość zaszczycił swą obecnością nasz wielki przyjaciel maharadża His Highness Jam Saheb Digvijaysinhji. Wręczając sztandar phm. Janinie Ptakowej, wygłosił piękne przemówienie, mówiąc m.in.:

Jest to dla mnie i mojej żony wielki zaszczyt, ze zostaliśmy rodzicami chrzestnymi tego polskiego sztandaru. Niechaj te srebrne gwoździe, które wbijamy w drzewce tej flagi będą gwoździami wbitymi w trumnę wrogów wolności i Waszych domów [...]

Ja zawsze pozostanę wierny i lojalny wobec Polski, zawsze będę sympatyzował z przyszłością Waszego kraju. Jestem pewny, że Polska będzie wolna, że Wy powrócicie do waszych szczęśliwych domów, do kraju wolnego od ucisku. Duch Polski, który jest znany w całym świecie, jak długo pozostanie takim, jakim jest teraz, wywalczy wolność kraju. Ochraniajcie ten sztandar nawet życiem własnym, ponieważ natchnieni takim duchem zawsze pokonacie wszelkie przeciwności

W historii Jamnagaru dzisiejsze wydarzenie pozostanie zawsze jako jedno z najpiękniejszych, które kiedykolwiek miało miejsce. Niech was Bóg błogosławi i pozwoli wrócić do prawdziwie wolnej i szczęśliwej Polski.

Bardzo smutne było pożegnanie z maharadżą, po likwidacji osiedla w 1946 roku. Na dworzec kolejowy przyjechał osobiście. Żegnał się ze wszystkimi dorosłymi. Podchodził też kolejno do poszczególnych grup dzieci. Ze starszymi rozmawiał, młodsze głaskał lub przytulał do swego potężnego torsu. Widać było, że rozstanie sprawiało mu wielką przykrość. Wielce wzruszony, co chwila wycierał zwilgotniałe oczy. Może przeczuwał, ze rozstajemy się na zawsze. Taki to był ten nasz polsko-indyjski maharadża."

Imię Jam Saheba Digvijay Sinhji nosi Zespół Społecznych Szkół Ogólnokształcących "Bednarska" w Warszawie.