Jan Czyński

Z Wikipedii

Jan Czyński (ur. 20 stycznia 1801, zm. 31 stycznia 1867) - publicysta, radykalny demokrata, był z wykształcenia prawnikiem, należał do wybitnych intelektualistów i działaczy politycznych polskiego obozu niepodległościowego.

Czyński pochodził z żydowskiej rodziny frankistów, jego biografia jest więc równocześnie przyczynkiem do dziejów ruchu frankistowskiego w Polsce. Jedna z najciekawszych osobowości Wielkiej Emigracji, należał do tej grupy wychodźców polskich w Europie Zachodniej, którzy nie bez powodzenia godzili swoje racje patriotyczne z „duchem europejskim” epoki. Jako uczestnik najważniejszych debat społecznych i politycznych, jako komentator teorii najwybitniejszych myślicieli pierwszej połowy XIX wieku (Fourier), był równocześnie rzecznikiem interesów mieszczaństwa polskiego. Ważne miejsce w ideologii tego emigracyjnego demokraty, wybitnego publicysty, działacza politycznego i społecznego zajmowała walka o równouprawnienie wszystkich wyznań religijnych w Polsce; to on jest autorem określenia „Polacy wyznania mojżeszowego”, które weszło do języka ideowego tajnych organizacji młodzieżowych na ziemiach polskich w latach 30. i 40. XIX wieku. Mickiewicz napisał o nim: "Pół jest żydem, pół Polakiem, pół cywilnym, pół żołdakiem, pół jakobinem, pół żakiem, lecz za to całym łajdakiem."