Jan Nepomucen Kamiński
Z Wikipedii
Jan Nepomucen Kamiński (ur. 27 października 1777 w Kutkorzu, zm. 5 stycznia 1855 we Lwowie) - polski reżyser, aktor, pisarz i tłumacz, dyrektor teatru polskiego we Lwowie, nazywany Ojcem galicyjskiej sceny polskiej.
W latach 1809 - 1842 kierował lwowskim teatrem w trudnych warunkach germanizacji i prześladowań polskości w stolicy zaboru austriackiego - Lwowie. Ubogi naówczas repertuar zasilał przeróbkami i tłumaczeniami z literatur obcych i przyswoił scenie naszej sto kilkadziesiąt utworów dramatycznych.
Obowiązujący do 1842 roku przywilej teatralny obejmował tylko teatr niemiecki - polscy aktorzy działali wyłącznie na podstawie nie zawsze formalnych umów z przedsiębiorcami austriackimi. Za przykładem Bogusławskiego zorganizował we Lwowie amatorską grupę teatralną, która grywała po 1804 i na prowincji, zapędzając się aż do Odessy. Był aktorem, reżyserem, dramaturgiem, przede wszystkim jednak przedsiębiorcą teatralnym. Zajmował się wszystkimi problemami teatru (dobór repertuaru, angażowanie aktorów, projektowanie dekoracji, prowadzenie spraw finansowych). Stworzył we Lwowie scenę polską i wywalczył dla niej egzystencję prawną, wykształcił także całe pokolenie artystów. Do jego teatru garnęli się znani i cenieni aktorzy, wystawiał bowiem repertuar narodowy. Autorami sztuk dla teatru lwowskiego byli także m.in. Aleksander Fredro i Józef Korzeniowski. Kiedy w 1841 hrabia Stanisław Skarbek zbudował swój teatr we Lwowie, przeszli do niego aktorzy występujący wcześniej u Kamińskiego.
Był także autorem kilkudziesięciu adaptacji teatralnych dzieł niescenicznych lub przeznaczonych dla teatrów niedramatycznych (m.in. "Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale" (1821), oryginalnych tekstów (np. "Twardowski na Krzemionkach"), a także przekładów, m.in. Szekspira, Calderona, Schillera. W latach 1835-1848 był redaktorem "Gazety Lwowskiej" i "Rozmaitości".
Przetłumaczył m. in.: „Wallenstein” (1837), Schillera „Dwaj Pikkolominiowie” (1834), Hamleta (1805), Makbeta, Króla Lira Williama Shakespeare'a i Judytę F. Hebbla i Calderona „Lekarz swego honoru” (1827). Zawdzięczamy mu wczesne spolszczenie poezji Schillera (od r. 1816), jak „Ballady i pieśni” i „Pieśń o dzwonie”. Jego rozprawki o języku polskim („Czy język nasz jest filozoficzny ?”, „Wywód filozoficzności naszego języka”) znalazły u wybitnych przedstawicieli naszego romantyzmu żywy oddźwięk. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
