Jan van Riebeeck

Z Wikipedii

Jan van Riebeeck (właśc. Johan Anthoniszoon van Riebeeck) (ur. 21 kwietnia 1619 – zm. 18 stycznia 1677), był holenderskim administratorem kolonialnym. Urodził się w Culemborg w Holandii jako syn chirurga. Dorastał w Schiedam, gdzie 28 marca 1649 roku poślubił Marie de la Quellerie. Maria zmarła w Malakkce (dziś część Malezji) 2 października 1664 roku, w wieku 35 lat.

Dołączył do Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej w 1639 roku, pracował na wielu posterunkach na różnych stanowiskach, również jako asystent chirurga w Batawii (dzisiejsza Dżakarta w Indonezji). Następnie odwiedził Japonię. Najważniejszą funkcją jaką pełnił w tym czasie było nadzorowanie placówki handlowej w Tonkin, w Wietnamie. Jednakże został odwołany z tego stanowiska, po odkryciu pewnych nieprawidłowości finansowych.

W 1651 roku zostało mu powierzone zadanie dowodzenia pierwszą holenderską wyprawą osadniczą w Afryce Południowej. W dniu 6 kwietnia 1652 roku wylądował wraz z pięcioma statkami (Reijer, Dromedaris, Goede Hoop, Oliphant, Walvisch) w miejscu zwanym obecnie Kapsztad. Powstał tu ufortyfikowany punkt zaopatrzeniowy, dla statków Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, na odcinku pomiędzy Holandią a Indiami Wschodnimi (Indonezja).

Jan Van Riebeeck był dowódcą placówki w Kapsztadzie przez dwie kadencje, od 1652 do 1662 roku. Podstawowym jego zadaniem i jego podwładnych, funkcjonariuszy i pracowników kontraktowych Kompanii, było zbudowania fortu, rozbudowy naturalnego portu w pobliskiej Zatoce Stołowej (ang. Table Bay), założenia plantacji owoców i warzyw oraz pozyskania żywego inwentarza od tubylczej ludności Hotentockej. Oprócz tego, w miarę możliwości i potrzeb, organizowanie wypraw rozpoznawczych w głąb lądu i wzdłuż wybrzeża. Stacja miała stanowić żywnościowe i obronne, w razie konfliktów, zaplecze dla holenderskich okrętów Kompanii Wschodnioindyjskiej.

Pierwszy fort powstał z błota, gliny i drzewa, posiadał 4 rogi lub bastiony. Fort ten nie powinien być mylony z dzisiejszym Zamkiem w Kapsztadzie, który został zbudowany pomiędzy rokiem 1666 a 1679, wiele lat po tym jak Van Riebeeck opuścił Kapsztad, posiada 5 bastionów, i został wykonany z cegły, kamienia i cementu.

Jan Van Riebeeck zmarł w 1677 roku, w Batawii (Dżakarta) na wyspie Jawa w Holenderskich Indiach Wchodnich.