Jan z Kolna

Z Wikipedii

Michal Kapron, Michalous Kapronus, Johannes Scolvus/ Scolnus/ Scolus (łac. Jan Szkolny) (1435-1484) - żeglarz, który miał dotrzeć do Ameryki przed Kolumbem. Służył u duńskiego króla Christiana I Oldenburga. W roku 1476 ponoć dotarł do wybrzeży Labradoru. Następnie ekspedycja rzekomo penetrowała okolice dzisiejszego Bostonu.

W Polsce oraz na świecie popularna jest teza, że żeglarz ten był Polakiem. Wiadomo, iż niejaki Jan z Kolna mieszkał w Gdańsku w kupiecko-żeglarskiej rodzinie oraz w roku 1455 pobierał nauki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W owym okresie poza granicami było wielu Polaków, a używanie łacińskich odmian nazwisk było bardzo popularne. Krytycy takiej interpretacji twierdzą, że łacińskie nazwisko Jana z Kolna, brzmiałoby raczej de Colno. Sugestie historyków, że Scolvus był Polakiem, pojawiają się kilkadziesiąt lat po zdarzeniu, tj. w połowie XVI w. Pierwsza wzmianka na ten temat pojawiła się w dziele Lopeza de Gomara La historia de las Indias y conquista de Mexico z roku 1552. Lopez twierdził, iż do wybrzeży Ameryki Północnej dotarła norweska wyprawa, której nawigatorem był rzeczony Joan Scolvo. Holenderski historyk, Cornelis Wytfliet w swym dziele Descriptionis Ptolemaicae augmentum ("Rozszerzenie opisu Ziemi Ptolemeusza"), niezależnie od Gomary, podaje tę samą informacje, twierdząc, że Scolvo (Scovulus) był Polakiem. Na tej relacji oparł się Lelewel, tworząc swą legendę, którą spopularyzował w okresie zaborów. Należy tu dodać, iż skandynawscy historycy wiążą nazwisko Scolvus z nazwą starego, norweskiego rodu Scolv. Janowi z Kolna poświęcony jest dział w książce Czesława Brodzickiego "Kolno na Mazowszu". Historycy twierdzący, iż Jan z Kolna był Polakiem:

• 1562 - Lopez de Gomara
• 1570 - Franciszek Belleforest
• 1597 - Cornelis Wytfliet
• 1631 - Pontatus
• 1643 - Morisot
• 1671 - Horn
• 1691 - Coronelli
• 1744 - Charlevoix