Kaplica (województwo świętokrzyskie)

Z Wikipedii

Kaplica
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	ostrowiecki
Gmina	Kunów
Liczba mieszkańców  • liczba ludności	0
Kapliczka św. Katarzyny
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Kaplica – nieistniejąca już wieś w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Kunów. Znajdowała się około 5 km na północny wschód od miasteczka Kunów. Nazwa miejscowości pochodziła od kaplicy Świętej Katarzyny z 1430 r.

Przez Kaplicę przechodzi niebieski szlak turystyczny z Łysej Góry do Pętkowic.

Spis treści 1 Historia 2 Kaplica św. Katarzyny 3 Przypisy 4 Bibliografia 5 Zobacz też 6 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Początkowo Kaplica wyznaczała granicę między kluczami kunowskim i iłżeckim. W Kaplicy około 1658 r. zmarł proboszcz kościoła szpitalnego w Kunowie, który ukrywał się tutaj przed Szwedami. Kapliczkę św. Katarzyny odnowił w 1703 r. pustelnik Jakub Nawoyski.

W XIX w. znajdowały się na tym terenie dwie osady: leśna należąca do zakładów starachowickich oraz włościańska z 1 domem i 5 mieszkańcami.

W czasie powstania styczniowego, 17 stycznia 1864 r. w okolicach Kaplicy oddział pułkownika Karola Kality stoczył zwycięską bitwę z Rosjanami (bitwa pod Lubienią). Wydarzenie to upamiętnia tablica umieszczona na ścianie kapliczki św. Katarzyny. O przebiegu bitwy pułkownik pisał w swoich wspomnieniach: Ze wspomnień krwawych walk.

W czasie II wojny światowej kapliczka św. Katarzyny służyła jako skrzynka kontaktowa partyzantów.

W XX w. wieś wyludniła się. W latach 70. wyprowadzili się ostatni mieszkańcy. Pozostałością po miejscowości jest kaplica św. Katarzyny. Znajdują się tu także zabezpieczone odwierty wody pitnej.

[edytuj] Kaplica św. Katarzyny

Gotycką kapliczkę św. Katarzyny ufundował w 1430 r. biskup Zbigniew Oleśnicki. Jest ona najstarszą wolno stojącą kaplicą w Polsce ^[1]. Poza swoją funkcją sakralną kaplica św. Katarzyny pełniła rolę słupa granicznego, który rozdzielał klucze: kunowski i iłżecki. Kaplica zbudowana jest na planie ośmiokąta, wewnątrz okrągła. Nad wejściem znajduje się herb biskupa Oleśnickiego – Dębno. Herb fundatora umieszczono także na eliptycznym sklepieniu kaplicy. W kaplicy znajduje się ołtarzyk z figurą św. Katarzyny, pochodzący z przełomu XVII i XVIII w.

W 1979 r. na ścianie kaplicy umieszczono pamiątkową tablicę z napisem Miejsce walki powstańców 1863 r.

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Ryszard Garus, Znakowane szlaki turystyczne woj. kieleckiego, Kielce 1990
• Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880
• Magazyn Poznaj swój kraj, Nr 331 (1/1990) Nad Kamienną, str 18

[edytuj] Zobacz też

• Kaplica

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Wieś Kaplica w czasie powstania styczniowego