Karaka
Z Wikipedii
Karaka (lub Karraka) — typ trzymasztowego, rzadziej czteromasztowego statku żaglowego, rozwinięty w krajach śródziemnomorskich w XV wieku. Miała zaokrągloną rufę z wysoką nadbudówką (kasztelem) oraz drugą niższą nadbudówkę na dziobie.
Na maszcie pierwszym i drugim (fokmaszcie i grotmaszcie) karaki nosiły ożaglowanie rejowe, a na ostatnim bezanmaszcie - ożaglowanie łacińskie. Na dziobie umieszczony był bukszpryt.
Karaki był pierwszymi statkami w Europie nadającymi się dobrze do oceanicznych podróży, z uwagi na wielkość i pojemność, pozwalającą na zabieranie zapasów na długie podróże. Używane były zwłaszcza przez hiszpańskich i portugalskich odkrywców w XV i XVI wieku. W Hiszpanii ten rodzaj statku nosił nazwę "nao", a w Portugalii "nau" (pochodziło to od słowa oznaczającego "statek"). Nośność karaki na ogół dochodziła do ok. 800 t (choć największe miewały nawet 2000 t). W XIV wieku uzbrojenie karrak składało się z balist, w XV wieku z 3-6 dział umieszczonych na nadbudowie rufowej, później liczba dział była większa i ustawiano je wzdłuż burt na pokładzie środkowym i międzypokładzie. Załoga karraki wojennej liczyła na ogół 100-200 ludzi (30% marynarzy, 70% żołnierzy).
Słynne karaki to "Santa Maria", na której Krzysztof Kolumb odbył wyprawę do Ameryki w 1492 (z towarzyszeniem dwóch karawel), "Saō Gabriel" Vasco da Gamy, "Victoria" z wyprawy Magellana (pierwszy statek, który opłynął świat), "Mary Rose" króla Henryka VIII i "Peter von Danzig".
W XVI wieku karaka została dalej rozwinięta w galeon. Północnoeuropejskim odpowiednikiem karaki był holk.
[edytuj] Literatura
- Mała Encyklopedia Wojskowa, 1967, Wydanie I
