Karta charakterystyki
Z Wikipedii
Karta charakterystyki (MSDS, ang. Material Safety Data Sheet - karta Charakterystyki Substancji Niebezpiecznej) - dokument zawierający opis zagrożeń, które może spowodować określona substancja chemiczna, a także podstawowe dane fizyko-chemiczne na jej temat. Jej podstawowym celem jest informowanie o potencjalnych zagrożeniach związanych z daną substancją, metodach ich zapobiegania i procedurach jakie należy wykonać w razie wystąpienia skażenia opisywaną substancją.
Dokument ten w krajach Unii Europejskiej, NAFTA i wielu innych musi być obowiązkowo dołączany przez producentów chemikaliów do sprzedawanych przez nich substancji chemicznych. Na terenie tych krajów nie można legalnie transportować i składować chemikaliów bez dołączonego do nich dokumentu MSDS. MSDS powinien być stale dostępny w trakcie transportu i przechowywania tych substancji. Odbiorcy substancji mają obowiązek składować te dokumenty, w taki sposób aby każdy osoba mająca do czynienia z tymi substancjami mogła się z nimi w każdej chwili zapoznać.
Zawartość i struktura kart charakterystyki jest normowana dość ścisłymi przepisami, różnymi dla krajów UE i NAFTA-y. Zasady pisania MSDS-ów, różnią się też dla różnych branż i grup produktów. W EU zawartość kart definiują m.in. dyrektywy Komisji Europejskiej nr: 67/548/EEC, 1999/45/EC i 91/155/EEC.[1]. W krajach NAFTA (Stany Zjednoczone, Kanada, Meksyk) podstawowym dokumentem normujący zawartość MSDS-ów jest norma ANSI Z400.1-2004.[2]. W przypadku eksportu/importu chemikaliów z EU do krajów NAFTY i z krajów NAFTY do UE producenci są zmuszeni dołączać do nich dwa różne dokumenty MSDS, jeden zgodny z normami UE i drugi z normami NAFTA. Istnieje wprawdzie norma ISO definiująca międzynarodowy standard tych dokumentów, nie jest on jednak w pełni respektowany przez kraje NAFTY i UE.[3]
Zgodnie z normą ANSI MSDS powinien zawierać sekcje odpowiadające na następujące pytania[2]:
- Co to za materiał? (skład chemiczny, prawidłowy wygląd, nazwa, producent, podstawowe dane fizykochemiczne itp)
- Co zrobić natychmiast po wystąpieniu zagrożenia? (krótki opis najpoważniejszych zagrożeń i opis jak sobie z nimi szybko poradzić + zwykle dane kontaktowe do osoby odpowiedzialnej)
- Co powinno się zrobić w razie wystąpienia zagrożenia? (szczegółowy opis działań, które należy podjąć w razie zatrucia/pożaru/skażenia)
- Jak uniknąć potencjalnych zagrożeń? (sposoby prawidłowego przechowywania i transportowania, lista potencjalnych czynników ryzyka)
- Inne pożyteczne informacje (np: zwroty ryzyka, szczegółowe dane fizykochemiczne itp.)
Norma ISO 11014-1 definiuje układ kart charakterystyki w bardziej precyzyjny sposób. Karty te zgodną z tą normą powinny zawierać:[3]
- Nazwę produktu i dane jego producenta
- Skład chemiczny
- Zwroty ryzyka
- Procedurę pierwszej pomocy
- Procedurę gaśniczą
- Procedurę działania w razie wycieku i skażenia
- Sposoby przechowywania i posługiwania się
- Opis niezbędnych środków ostrożności przy kontakcie
- Własności fizyko-chemiczne
- Informacje o trwałości i reaktywności
- Informacje o toksyczności
- Informacje ekologiczne
- Uwagi na temat utylizacji
- Informacje o prawidłowym transporcie
- Informacje na temat regulacji prawnych dotyczących substancji
- Pozostałe informacje.
Przypisy
- ↑ Regulations of the European Union Concerning Chemicals w: Hazardous Chemicals: Control and Regulation in the European Market., Herbert F. Bender i Philipp Eisenbarth, 2007 WILEY-VCH Verlag, ISBN: 978-3-527-31541-3
- ↑ 2,0 2,1 How do I write an MSDS?, Canadian Centre for Occupational Health & Safety, 2007
- ↑ 3,0 3,1 norma ISO 11014-1