Kineskop

Z Wikipedii

Kineskop – rodzaj lampy obrazowej. Cechą odróżniającą kineskop od lampy oscyloskopowej jest magnetyczne odchylanie elektronów. Elektrony emitowane przez katodę są formowane w wąską wiązkę przez działo elektronowe, następnie przyśpieszane przez anodę uderzają w powierzchnię ekranu pokrytą luminoforem wywołując jego świecenie. Aby dało się rozświetlić każdy punkt powierzchni ekranu wiązka musi być odchylana w dwóch kierunkach – pionowym i poziomym. Pierwszy kineskop zbudował Karl Ferdinand Braun w 1897.

Do odchylenia wiązki elektronów wykorzystywane jest pole magnetyczne wytwarzane przez cewki odchylające. Kąt odchylenia wiązki elektronów od linii prostej jest proporcjonalny do natężenia pola magnetycznego, czyli do natężenia prądu elektrycznego płynącego przez cewki. Aby uzyskać liniowy przebieg wiązki po powierzchni ekranu (stałą prędkość przesuwania), pole a zatem i prąd w cewkach musi narastać liniowo. (ponieważ powierzchnia ekranu nie jest wycinkiem kuli, to kształt prądu musi nieco odbiegać od prostej).

Zaletą odchylania magnetycznego jest możliwość uzyskania bardzo dużego kąta odchylenia, niemalże o 90°, umożliwia to tworzenie bardzo krótkich lamp o dużej powierzchni ekranu, odwrotnie niż w lampach oscyloskopowych. Wadą z kolei jest duża moc pobierana przez cewki w celu odchylenia strumienia, moc ta rośnie wraz ze wzrostem częstotliwości odchylania i rozmiarem ekranu – prędkość poruszania się plamki zależy od szybkości zmian pola magnetycznego. Układ musi zapewnić szybki powrót plamki na początek następnej linii. Realizuje się to przez szybką zmianę natężenia prądu elektrycznego w cewkach odchylających, co generuje w cewkach odchylających duże napięcie – tym wyższe im szybciej się zmienia. Impuls tego napięcia jest wykorzystywany do wytwarzania wysokiego napięcia potrzebnego do zasilania kineskopu. Anoda zasilana jest napięciem 25000V lub 27000V (zależy od modelu kineskopu).

Kineskopy mogą być wykonywane jako achromatyczne, zwane też 'czarno-białymi' (choć niekoniecznie muszą świecić na biało, w użyciu są też inne kolory, np. zielony) lub kolorowe, czyli świecące jednocześnie w trzech kolorach – czerwonym, zielonym i niebieskim, co zgodnie z teorią barw umożliwia uzyskanie wszystkich kolorów. Kineskop o takiej konstrukcji zawiera trzy niezależne działa elektronowe, po jednym dla każdego koloru. Wiązki odchylane są przez to samo pole w taki sposób, że trafiają pod różnymi kątami w ten sam punkt, znajdującej się kilka centymetrów przed ekranem, maski. Po przejściu przez otwór maski każdy ze strumieni pada na plamkę odpowiedniego luminoforu – czerwonego, zielonego i niebieskiego.

Przednia powierzchnia (ekran) kineskopu ma kształt wycinka kuli lub walca. Budowane są też kineskopy pseudopłaskie, w których powierzchnia ekranu stanowi wycinek kuli lub walca o bardzo dużym promieniu, a czasem dodatkowo mają nadlewaną szkłem powierzchnię czołową.

[edytuj] Nazwa

W polskiej terminologii przyjęto nazwę Kineskop powstałą z połączenia słów:

• kine(to), kino – oznaczającą ruch działanie, kojarzoną z ruchomymi obrazami
• skop – przyrząd, instrument do obserwowania, badania, oglądania jakichś przedmiotów, ciał.

W oznaczeniach schematycznych używa się angielskiej nazwy Tube lub częściej CRT (ang. cathode-ray tube).