Luminofor

Z Wikipedii

Luminofor - związek chemiczny wykazujący luminescencję.

W zależności od rodzaju aktywatora, dodawanego w niewielkiej ilości (nawet rzędu 0,0001%) można otrzymać luminofory o różnych barwach i czasach poświaty. Niektóre luminofory są bardzo wrażliwe na obecnosć zanieczyszczeń; nawet zbyt duży dodatek aktywatora może spowodować zanik świecenia luminoforu.

Każdy luminofor można scharakteryzować wydajnością świetlną, wydajnością energetyczną, czasem poświaty, temperaturą barwową lub barwą za pomocą koordynat X-Y. Wydajność świetlna wyraża stosunek luminancji luminoforu badanego do wzorcowego i często jest wyrażana w procentach. Wydajność energetyczna jest stosunkiem luminancji luminoforu do mocy dostarczonej luminoforowi i jest wyrażana w kandelach na wat (cd/W)

Czas poświaty określa, po jakim czasie od zaniku czynnika pobudzającego luminofor jego luminancja spadnie do 1% wartości początkowej. Czas poświaty jest mierzony w: ułamkach milisekundy, minutach oraz nawet godzinach.

[edytuj] Podział luminoforów

W zależności od czynnika wywołującego świecenie wyróżnia się następujące luminofory:

• katodoluminofor - świecący pod wpływem bombardowania elektronami,
• elektroluminofor - świecący w zmiennym polu elektrycznym,
• rentegnoluminofor - świecący pod wpływem promieni X,
• luminofor świecący pod wpływem promieniowania ultrafioletowego.

Luminoforami mogą być związki organiczne i nieorganiczne. Do luminoforów organicznych zalicza niektóre polimery, fluoresceinę, eozynę i wiele innych.

Nieorganiczne luminofory to między innymi:

• Siarczki takie jak siarczek cynku ZnS i siarczek kadmu. Cechuje je wysoka wydajność świetlna. Luminofory siarczkowe są dobrymi katodoluminoforami, elektroluminoforami i rentgenoluminoforami.
• Tlenosiarczek itru aktywowany europem okazał się bardzo dobrym luminoforem czerwonym, stosowanym w telewizji kolorowej. Wyparł on z tego zastosowania luminofory oparte na boranie kadmu i siarczku kadmu.
• Luminofory z grupy halofosforanów wapnia znalazły zastosowanie w świetlówkach. Mają dobrą wydajność świetlną, są aktywowane manganem. Wyparły z tego zastosowania luminofory oparte na wolframianie magnezu MgWO₄ o gorszej wydajności i trwałości.
• Wolframian wapnia aktywowany srebrem i tantalan itru aktywowany niobem są dobrymi rentgenoluminoforami stosowanymi do folii wzmacniających w rentgenodiagnostyce.