Kleptokracja

Z Wikipedii

Kleptokracja (gr. kléptein kraść, kratein rządzić; dosł. rządy złodziei) - nieformalne, pejoratywne określenie formy skrajnie skorumpowanych rządów.

W kleptokracji władcy i ich poplecznicy wykorzystują władzę do nakładania obciążeń finansowych na obywateli, w celu pomnażania swoich osobistych fortun. Do ochrony zdobytych nieuczciwie pieniędzy wykorzystywane są rozmaite metody, jak pranie pieniędzy czy anonimowe konta bankowe. Kleptokracje są stabilne, gdyż jedną grupę kleptokratów zastępują następne, które idą w ślady poprzedników - szczególnie jaskrawym przykładem jest Haiti.

Ponieważ korupcja zakłada silne opodatkowanie firm, kleptokracje charakteryzują się nieefektywnymi, słabymi gospodarkami. Na zjawiska takie narażone są zwłaszcza gospodarki oparte na wydobyciu surowców, gdyż kleptokraci opodatkowują po prostu tzw. rentę ricardiańską. Skorumpowani politycy ignorują zwykle problemy ekonomiczne i społeczne w imię władzy i bogactwa. Ponieważ nie próbują budować stabilnych i funkcjonujących państw, unikając szczególnie, z obawy przed przewrotem, tworzenia rozbudowanych sił policyjnych i wojskowych, ich kraje stają się bezradne w obliczu kryzysów społecznych. Z tego powodu niektóre kleptokracje popadły w anarchię i wojny domowe.

Do najbardziej niesławnych przykładów państw kleptokratycznych należy zaliczyć takie państwa, jak Zair za Mobutu Sese Seko, Jugosławia w okresie rządów Slobodana Miloševicia, Indonezja za Suharto, Irak za rządów Saddama Husajna czy Rumunia, gdy u władzy znajdował się Nicolae Ceausescu. Niektórzy przywódcy zdołali przywłaszczyć miliardy dolarów. Mniej skrajne przykłady to nacjonalistyczne Chiny Czang Kaj-szeka, Filipiny Ferdinanda Marcosa i Josefa Estrady czy Kazachstan, w którym władzę sprawuje Nursułtan Nazarbajew.

W Polsce prowincjonalna władza, poddana słabszej kontroli społecznej, zwłaszcza mediów, jest często polem zachowań kleptokratycznych.

Niektórzy politycy i politolodzy są skłonni stosować termin kleptokracja do systemów, w których dozwolony jest wpływ wielkich korporacji na politykę. Przykładem jest lewicujący polityk amerykański Ralph Nader, który używał tego określenia w kampanii prezydenckiej w 2000 roku.