Kościół św. Jana Ewangelisty w Szczecinie

Z Wikipedii

Kościół św. Jana Ewangelisty w Szczecinie – gotycki nieorientowany kościół pofranciszkański przy ul. Św. Ducha 9 w Szczecinie. Jest jedynym zachowanym obiektem dawnego gotyckiego franciszkańskiego kompleksu klasztornego. Kościół znajduje się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.

Franciszkanie przybyli z Westfalii do Szczecina ok. 1240 roku. Dla nich to książę pomorski Barnim I Dobry ufundował zabudowania klasztorne. Pierwotny klasztor był zapewne drewniany, obecny kościół wznoszono etapami z cegły – murowane prezbiterium powstało ok. 1300, a korpus prawdopodobnie w 2. połowie XIV wieku. W XV wieku dobudowano 10 kaplic między szkarpami.

Podczas Reformacji zakonnicy opuścili klasztor, a parafianie i duchowni w większości przyjęli reformy Lutra. Od tej chwili aż do 1945 kościół był świątynią ewangelicką. Kilkakrotnie był remontowany (m.in. w 1702 i 1834-1837). W II połowie XVI wieku budynki klasztorne zmienione na szpital św. Jana, zaś kościół dalej służył celom religijnym, aż do czasów okupacji francuskiej w latach 1806-1813, kiedy to kościół zamieniono na magazyn. W późniejszych latach był przez długi czas (aż do remontu) zamknięty, ponieważ groził zawaleniem. Dzięki badaniom niemieckiego historyka i konserwatora prof. Hugo Lemckego w latach 1929-1930 przeprowadzono w kościele prace konserwatorskie, które uchroniły budynek przed niszczeniem. Stare zabudowania klasztorne rozebrano w połowie XIX wieku.

Z przełomu wieków XV i XVI pochodzą szczególnie cenne polichromie we wnętrzu kościoła. Przedstawiają one chłopca z herbem Szczecina (gryfem), Maryję w otoczeniu świętych, mistyczne zaślubiny św. Katarzyny (druga ćwierć XV w.) i sceny z biskupem przy ołtarzu. W ścianę kościoła wmurowane jest średniowieczne epitafium Henriciusa i Gertrudy Rabenstorpów z 1378. W prezbiterium gotycki fryz z motywem latorośli winnej.

W latach 1957-1958 przeprowadzono kapitalny remont obiektu po zniszczeniach wojennych. Kościół został przekazany księżom pallotynom. Kościół jest halowy, nie posiada wieży, lecz charakterystyczną sygnaturkę umieszczoną między prezbiterium a korpusem.