Kolonne

Z Wikipedii

Kolonne (z niem.: konwój, konwoje) – to nazwa gigantycznej logistycznej operacji radzieckiej administracji okupacyjnej we wschodnich Niemczech – rabunkowego przemieszczania do Związku Radzieckiego wszelkich towarów, urządzeń, sprzętu, surowców, również całych fabryk.

Z państw wchodzących w skład Sił Sojuszniczych które wzięły udział w rozgromieniu hitlerowskich Niemiec reparacje wojenne wyegzekwował jedynie Związek Radziecki. Szczególnie źle potraktowano koleje, które powinny pełnić główną rolę w każdej powojennej rekonstrukcji gospodarki. Wywieziono nie tylko lokomotywy i wagony, zostało zlikwidowanych wiele linii drugorzędnych kolei niemieckich DR (Deutsche Reichsbahn), szereg linii głównych (dotychczas dwutorowych) stało się jedno torowymi, została zdemontowana sieć trakcyjna i sygnalizacyjna.

Transport tej ogromnej masy tonażowej reparacji (lub, jak określają niektórzy historycy i publicyści, łupów wojennych) był pierwszym, jeżeli nie najważniejszym, zadaniem radzieckich władz okupacyjnych. Operacji tej dokonano w czasie panującego wszech obecnie powojennego chaosu. Zastosowano radykalne lecz efektywne rozwiązanie, do którego zaangażowano DR. Praktycznie jednej nocy z pewnej ilości lokomotyw, wagonów i personelu wydzielono tzw. Kolonne (tłum. z niem. jako konwoje), którym powierzono transport sprzętu ze wschodnich Niemiec przez Polskę do granicy radzieckiej. O skali przedsięwzięcia mogą świadczyć dane, że np. w maju 1946 na ogólną ilość aktywnych 2716 lokomotyw, do obsługi konwojów skierowano aż 800 lokomotyw tj. prawie 1/3. Zaginęły dane statystyczne za lata 1948-1949, lecz istnieją szacunki mówiące, że w okresie pomiędzy 1945-1953 niemiecki personel i sprzęt wykonały ponad 20 000 podróży (powrotnych), z których każda trwała 10-14 dni. Warto podkreślić, iż ten proceder kontynuowano aż do 1953, a więc jeszcze w cztery lata po utworzeniu teoretycznie samodzielnego podmiotu prawa międzynarodowego - Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

Informacje na temat konwojów pojawiały się okazjonalnie w zachodnioniemieckiej fachowej prasie kolejowej, lecz były to informacje okazjonalne, wyrywkowe. Oficjalnych danych na ten temat nie opublikowali nigdy wschodni Niemcy lub Sowieci i przełom nastąpił dopiero z chwilą udostępnienia archiwów po runięciu muru berlińskiego w 1989. W 1998 w stuttgarckim wydawnictwie Transpress ukazała się na ten temat pierwsza monografia pt KOLONNE. Die Deutsche Reichsbahn im Dienste der Sowjetunion (Konwoje. DR w służbie Związku Radzieckiego). Książka zawiera m.in. listę używanych w konwojach lokomotyw.

[edytuj] Bibliografia

• Michael Reimer, Lothar Meyer, Vollmer Kubitzki: KOLONNE. Die Deutsche Reichsbahn im Dienste der Sowjetunion, transpress Verlag Stuttgart 1998, ISBN 3-613-71080-3