Kompozycja szachowa

Z Wikipedii

W tym artykule użyto notacji algebraicznej w celu opisania szachowych posunięć.

Diagram 1

Dwuchodówka

Kompozycja szachowa jest odrębną dziedziną szachów. Polega na stworzeniu na szachownicy sztucznego układu bierek, który zawiera interesującą ideę lub kombinację. Osobę układającą problemy i kompozycje szachowe nazywa się kompozytorem bądź problemistą. Problemy szachowe dzielą się na ortodoksyjne dwuchodówki (zob. diagram), trzychodówki, wielochodówki, samomaty i maty pomocnicze) oraz nieortodoksyjne (problemy warunkowe, analityczne, z bajkowymi figurami, z innym układem szachownicy, z innymi zasadami gry, rekonstrukcje). Każdy problem szachowy ma tylko jedno rozwiązanie.

Inną odmianą kompozycji szachowej jest studium. Jest to zadanie najczęściej przypominające końcową część partii i jest bardziej, niż problem, zbliżone treścią do zagadnień gry praktycznej. W rozwiązaniu studium zawsze rozpoczynają białe, które muszą albo doprowadzić do wygranej, albo do remisu. Studia szachowe nie są ograniczone ilością posunięć.

Pierwsze kompozycje szachowe powstały w połowie XIX wieku. W Polsce pionierem tej dziedziny był Józef Żabiński, który pierwsze zadania stworzył w roku 1890. W roku 1956 Międzynarodowa Federacja Szachowa powołała do życia Komisję Kompozycji Szachowej.

Pierwsze mistrzostwa świata w rozwiązywaniu zadań odbyły się w roku 1983. Jednym z najwybitniejszych zawodników na świecie w tej dyscyplinie jest Polak, Piotr Murdzia, który jest wielokrotnym mistrzem świata w rozwiązywaniu zadań szachowych.

Na diagramie 1 przedstawiono przykład prostej dwuchodówki. Białe zaczynają i matują w dwóch posunięciach:

1. Wh6 !
jeśli czarne zagrają 1... g:h6, to nastąpi 2. g7 mat
jeśli zaś czarne odejdą gońcem na dowolne pole, to nastąpi 2. W:h7 mat

Diagram 2

wielochodówka J.Dziewońskiego 1855

Za początek polskiej kompozycji szachowej uważane jest następujące zadanie J.Dziewońskiego opublikowane w czasopiśmie "Wiener Schachzeitung" w roku 1855 (diagram 2).

Oto rozwiązanie: