Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi
Z Wikipedii
Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi (KPZB), biał. Kamunistycznaja Partyja Zachodniaj Białorusi - partia istniejąca w latach 1923-1938, działająca na północno-wschodnich terenach RP, część KPRP i KPP.
Została utworzona w październiku 1923 roku w Wilnie, była autonomiczną formacją w ramach KPRP. Działała na terenach do których prawa rościł sobie Związek Radziecki (województwa: białostockie, wileńskie, nowogródzkie i poleskie), skupiała w swoich szeregach komunistów niezależnie od narodowości.
Na II konferencji w listopadzie 1924 opowiedziała się za oderwaniem terenów na wschód od linii Curzona i włączeniem ich do ZSRR na skutek zbrojnego powstania przeciwko II RP.
Walczyła o prawa narodowe Białorusinów (do używania języka w szkole i w urzędach, reprezentacji w parlamencie, rozwoju kultury), wyzwolenie społeczne i reformy gospodarcze (nacjonalizacja przemysłu, reforma rolna bez odszkodowania) oraz o prawo do przyłączenia do BSRR.
Znani działacze: Mikołaj Arechwa, Abram Razensztajn-Maksimowski, Łazar Aronsztam, Salomon Miller.
Rozwiązana w 1938 roku z rozkazu Stalina, na skutek oskarżeń o białoruski nacjonalizm o kolaborację z władzami RP. Większość jej aktywnych działaczy wymordowano.