Kontrowersja szczepionkowa

Z Wikipedii

Kontrowersje wokół szczepionek

Uważa się, że wprowadzenie masowych szczepień przeciw niektórym chorobom zakaźnym jest odpowiedzialne za zmniejszenie zachorowalności i ich następstw (w tym zgonów). Instytucje zdrowia publicznego w wielu krajach wprowadziły akcje szczepień ochronnych jako stały i czołowy punkt programów ochrony zdrowia. Organizacje medyczne i autorytety w tej dziedzinie zgadzają się ze stwierdzeniem, że szczepienia ochronne przyczyniły się do opanowania kilku śmiertelnych chorób przez ich wpływ na odporność osobniczą i populacyjną. Najczęściej przytaczanym przykładem jest eradykacja ospy prawdziwej na kuli ziemskiej.

Propagowanie szczepień ochronnych, a co więcej wprowadzanie obowiązkowych szczepień w ciągu ostatnich dziesięcioleci stało się źródłem kontrowersji. Krytykuje się stwierdzenia przedstawicieli przemysłu farmaceutycznego (zapewniające o pełnej nieszkodliwości i bezpieczeństwie szczepionek) oraz, z drugiej strony, reprezentantów różnych ruchów antyszczepionkowych (postulujących, że ryzyko związane z powikłaniami poszczepiennymi przewyższa ryzyko związane z zapadnięciem na daną chorobę i wystąpienie powikłań w jej następstwie).

[edytuj] Publikacje przeciwników szczepień

Najbardziej znane w Polsce publikacje przeciwników szczepień to:

artykuł "Dispelling vaccination myths" amerykańskiego prawnika Alana Philipsa. Publikacja ta stała się celem szerokiej krytyki ze strony organizacji proszczepionkowych za występujące w niej błędy i przeinaczenia.
książka "Szczepienia - niebezpieczne, ukrywane fakty" amerykańskiego uzdrowiciela medycyny naturalnej Iana Sinclair-a.

[edytuj] Argumenty przeciwników szczepionek

Podstawowe argumenty przeciwników szczepionek to:

teza, że efekt zażegnania zagrożenia epidemiologicznego danymi chorobami przypisać należy nie programom powszechnych szczepień, lecz ogólnej poprawie warunków życia, higieny i sposobów żywienia w rozwiniętych państwach.
teza, że szczepienia są obarczone wysokim ryzykiem wystąpienia powikłań na tyle poważnych, że mniejsze jest ryzyko wystąpienia równie poważnych powikłań po rzeczywistej chorobie, po uwzględnieniu prawdopodobieństwa zarażenia się tą chorobą (w przypadku szczepień obowiązkowych zaszczepienie jest faktem pewnym, zarażenie chorobą jest kwestią prawdopodobieństwa)
teza, że substancje pomocnicze zawarte w szczepionkach są szkodliwe i występują w szkodliwych stężeniach (np. Thiomersal, substancja konserwująca oparta o związki rtęci)
teza, że stosowane szczepionki są tak naprawdę nieskuteczne w wykształceniu odporności na daną chorobę lub wykształcona odporność jest zbyt krótkotrwała
teza, że obowiązujące ogólnokrajowe mechanizmy monitorowania jakości szczepionek, reakcji na szczepionki oraz występowania niepożądanych odczynów (w USA: Vaccine Adverse Events Reporting System - VAERS) nie funkcjonują poprawnie ze względu na naciski lobby farmaceutycznego. Często podawany jest argument, że w USA Center for Disease Control i Federal Drug Administration nie wycofało z rynku żadnej partii szczepionek powodującej anomalnie wysoką ilość niepożądanych odczynów od roku 1955.

[edytuj] Kontrargumenty zwolenników szczepionek

teza pierwsza jest łatwa w obaleniu, w oparciu o dane statystyczne. Na przykład w oparciu o dane z biuletynów statystycznych Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia oraz informacje o historii szczepień przeciwko krztuścowi w Polsce (patrz Linki zewnętrzne/Inne, artykuł "Krztusiec w Polsce. Epidemiologia i zapobieganie") widzimy, że to dzięki wprowadzeniu obowiązkowych szczepień zachorowalność na tę chorobę gwałtownie spadła w latach 60/70. i pod koniec lat 80. osiągnęła tysiąckrotnie niższy poziom, niż bezpośrednio przed wprowadzeniem szczepień (rok 1960 - w którym wprowadzono szczepienia obowiązkowe). Od początku lat 90. notuje się stopniowy wzrost zachorowalności, lecz przypisuje się go powstaniu na przestrzeni lat zróżnicowania pomiędzy szczepami Bordetella pertussis występującymi w naturze, a użytymi do produkcji szczepionek.
tezę drugą również można obalić w oparciu o dane statystyczne. Przed wprowadzeniem obowiązkowych szczepień przeciwko krztuścowi w Polsce umierało 1000–1500 osób rocznie – głównie dzieci w wieku 0–4 lat. W latach 70. liczba ta spadła do 10. (patrz artykuł "Krztusiec w Polsce. Epidemiologia i zapobieganie" w sekcji Linki zewnętrzne/Inne). Ostatni zgon z powodu krztuśca odnotowano w 1991 roku. Jednocześnie zmieniła się struktura wiekowa chorujących - na krztusiec przestały zapadać małe dzieci, u których powikłania po tej chorobie są znacznie poważniejsze. Z drugiej strony, liczne badania opisane w artykule "Profilaktyka krztuśca - bezpieczeństwo szczepionek" (patrz sekcja Linki zewnętrzne/Inne), wykonane w Polsce i za granicą, nie znalazły związku między zgonami a szczepieniami przeciwko krztuścowi. Wszelkie zanotowane zgony miały miejsce później, niż 7 dni po szczepieniu i prawdopodobnie miały inne przyczyny.
teza trzecia ma pewne poparcie w faktach (np. żelatyna i białko kurze, które stanowiły elementy pomocnicze w starszych szczepionkach, faktycznie prowokowały reakcje alergiczne u dzieci - patrz Linki zewnętrzne/Inne, artykuł "Szczepienia ochronne u dzieci a choroby alergiczne"). Obecnie jednak producenci szczepionek starają się eliminować wszelkie potencjalnie problematyczne substancje pomocnicze takie, jak Thiomersal. Przed wybraniem szczepionki dla dziecka warto jednak zwrócić uwagę na jego skład.
teza czwarta jest częściowo możliwa do obalenia analogicznie, jak teza pierwsza. Jednak faktem jest, że w ostatnich dwóch dziesięcioleciach notuje się spadek skuteczności szczepień i trwałości uzyskanej odporności - zjawisko to jednak jest znikome, a badania nad jego wyjaśnieniem i zniwelowaniem trwają.
teza piąta nie ma poparcia w faktach. Na przykład, 15 października 1999 FDA wycofało w Stanach Zjednoczonych partię szczepionki przeciwko rotawirusom z powodu podejrzenia o wywoływanie wgłobienia jelita (patrz sekcja Linki zewnętrzne/Inne). W Polsce natomiast (przykładowo) decyzją Głównego Inspektora Farmaceutycznego Nr 49/WS/2007 wycofano dwie serie szczepionki EUVAX B z powodu zastrzeżeń co do ich jakości. Fakty te sugerują, że szczepionki i reakcje na szczepienia są pod należytą kontrolą ze strony państwa.

[edytuj] Linki zewnętrzne

[edytuj] Przeciwnicy szczepień

Szczepienia - kontrowersje wokół celowości szczepień obowiązkowych (strona w jęz. polskim)

artykuł dr. J. Jaśkowskiego na podstawie raportu Alana Phillipsa (strona w jęz. polskim)

oryginalna wersja raportu "Dispelling vaccination myths" Alana Phillipsa (strona w jęz. angielskim)

polski wydawca książki "Szczepienia - niebezpieczne, ukrywane fakty" Iana Sinclair-a (strona w jęz. polskim)

Ian Sinclair - oficjalna strona (strona w jęz. angielskim)

National Vaccine Information Center - organizacja krytykująca szczepienia (strona w jęz. angielskim)

[edytuj] Zwolennicy szczepień

krytyka postulatów dr. Jaśkowskiego i Alana Phillipsa ze strony Ireny Głowaczewskiej, Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia i Opieki Społecznej (strona w jęz. polskim)

artykuł w Wiedzy i Życie polemizujący z przeciwnikami szczepień (strona w jęz. polskim)

Quackwatch - organizacja krytykująca organizacje i osoby krytykujące szczepienia (strona w jęz. angielskim)

artykuł obalający po kolei najczęstsze tezy przeciwników szczepień (strona w jęz. angielskim)

VaxLinks - druga popularna strona krytykująca przeciwników szczepień i medycynę naturalną, rozwijana przez Paula Lee (strona w jęz. angielskim)

[edytuj] Inne

Biuletyny statystyczne Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia

strona wydawnictwa Termedia - zawiera archiwalne wersje wspomnianych artykułów z czasopisma "Przewodnik Lekarza" - "Krztusiec w Polsce. Epidemiologia i zapobieganie" z marca 2002, opisujący historię obowiązkowych szczepień przeciwko krztuścowi w Polsce, oraz "Profilaktyka krztuśca - bezpieczeństwo szczepionek" z sierpnia 2003, omawiający bezpieczeństwo szczepionek przeciwko krztuścowi. Dostęp do artykułów wymagać może rejestracji na stronie lub zakupienia wersji papierowej czasopisma.

Szczepienia ochronne u dzieci a choroby alergiczne - artykuł z września 2003 omawiający możliwy związek między szczepieniami ochronnymi a alergiami dziecięcymi, opublikowany w czasopiśmie "Alergia Astma Immunologia"

Decyzja Nr 49/WS/2007 głównego inspektora farmaceutycznego o wycofaniu dwóch serii rekombinowanej szczepionki przeciw WZW typu "B" EUVAX B na terenie całej Polski

Withdrawal of Rotavirus Vaccine, Live, Oral, Tetravalent (RotaShield) - komunikat o wycofaniu szczepionki rotawirusowej przez FDA z powodu podejrzenia o wywoływanie inwaginacji jelita (strona w jęz. angielskim)