Konwój Tarigo
Z Wikipedii
Bitwa z konwojem Tarigo II wojna światowa |
|||||||||||||||||
Data | 16 kwietnia 1941 | ||||||||||||||||
Miejsce | Morze Śródziemne, koło Wysp Karkanna, Tunezja | ||||||||||||||||
Wynik | całkowite zwycięstwo brytyjskie, zniszczenie konwoju | ||||||||||||||||
Przyczyna | atak na konwój Osi do Afryki | ||||||||||||||||
|
Bitwa z konwojem Tarigo - starcie morskie podczas II wojny światowej pomiędzy okrętami brytyjskimi a konwojem włosko-niemieckim, 16 kwietnia 1941, koło Wysp Karkanna u wybrzeży Tunezji na Morzu Śródziemnym. Konwój ten określa się nieoficjalną nazwą Tarigo od okrętu flagowego jego eskorty "Luca Tarigo"; bitwa znana jest także jako bitwa pod Safakisem.
Spis treści |
[edytuj] Podłoże
Morze Śródziemne było podczas II wojny światowej areną wielu walk w osłonie konwojów. Państwa alianckie przede wszystkim organizowały konwoje z zaopatrzeniem w celu utrzymania ważnej bazy morskiej na Malcie, położonej prawie na środku Morza Śródziemnego, natomiast państwa Osi organizowały liczne konwoje dowożące zaopatrzenie z Włoch wojskom walczącym w Afryce Północnej.
8 kwietnia 1941 Brytyjczycy utworzyli na Malcie Zespół K (Force K) komandora Philipa Macka, mający działać przeciw żegludze pomiędzy Włochami a Afryką. W jego skład weszły 4 duże niszczyciele: HMS "Jervis" i "Janus" (typu J) oraz "Nubian" i "Mohawk" (typu Tribal). Okrętem flagowym był "Jervis".
13 kwietnia 1941 z Neapolu wyszedł konwój Osi do Tunezji, składajacy się z 5 statków: niemieckich "Adana" (4205 BRT), "Arta" (2452 BRT), "Aegina" (2447 BRT), "Iserlohn" (3704 BRT) przewożących żołnierzy i włoskiego "Sabaudia" (1590 BRT) transportującego amunicję. Statki eskortowane były przez trzy niszczyciele: duży "Luca Tarigo" (okręt flagowy, komandor porucznik Piero De Cristofaro) i dwa mniejsze "Lampo" i "Baleno".
Brytyjczycy uzyskali infomacje o wyjściu konwoju z wywiadu radiowego, następnie konwój został po południu 15 kwietnia 1941 odkryty przez samolot rozpoznawczy Martin Maryland, po czym wysłano w morze zespół K. Samolot rozpoznawczy został dostrzeżony przez Włochów i zażądali oni wsparcia lotniczego, które jednak nie zostało udzielone (tylko jeden samolot SM.79 wyleciał, lecz zawrócił na skutek złej pogody).
[edytuj] Starcie
Brytyjskie okręty przechwyciły konwój po północy 16 kwietnia, koło Wysp Karkanna. O 1.58 brytyjskie okręty na radarach wykryły obecność i położenie jednostek konwoju, same natomiast pozostały niezauwżone. Dalej przybliżając się, o 2.20 Brytyjczycy otworzyli ogień. W następującym wkrótce potem starciu Brytyjczycy stosunkowo łatwo zatopili wszystkie 5 statków oraz niszczyciele "Lampo" i "Baleno", więcej problemów sprawił im jedynie największy z włoskich niszczycieli "Luca Tarigo".
Na początku starcia "Jervis" i "Janus" celnie ostrzelały niszczyciel "Baleno", który zaczął tonąć. "Nubian" ostrzelał ostatni transportowiec "Sabaudia", lecz o 2.23 wykrył przybliżający się niszczyciel "Luca Tarigo", do którego otworzył ogień z bliskiej odległości, następnie dołączyły się też "Jervis" i "Mohawk". "Jervis" trafił m.in. w mostek, ciężko raniąc dowódcę Piero de Cristofaro, któremu wybuch oderwał nogę. Kontynuował on jednak dowodzenie okrętem, aż do śmierci z upływu krwi. Mimo uszkodzeń, ok. 2.30 jeden z oficerów "Tarigo" odpalił salwę torped, z których jedna trafiła "Mohawk" w rejonie dział rufowych, odrywając mu rufę, po czym trafiła go jeszcze następna[1].
HMS "Nubian" ciężko uszkodził niszczyciel "Lampo", który zatonął na płyciźnie. Ciężko uszkodzony "Tarigo" w dalszym ciągu jednak walczył z niszczycielami brytyjskimi. Po ostrzale przez HMS "Janus" między 2.47 a 2.59, Brytyjczycy pozostawili "Tarigo" sądząc, że zatonie i zajęli się innymi celami. Jednakże o 3.11 "Tarigo" jeszcze wypuścił niecelną torpedę w stronę HMS "Jervis", po czym w następstwie został dobity ogniem z bliskiej odległości przez HMS "Janus" i zatonął. W międzyczasie, brytyjskie niszczyciele zatopiły wszystkie transportowce.
[edytuj] Podsumowanie
Państwa osi utraciły w starciu 5 transportowców i 3 niszczyciele, z których "Lampo", zatopiony na płyciźnie, został po kilku miesiącach podniesiony i skierowany do remontu. Zginęło, według różnych publikacji, 700-1800 żołnierzy i marynarzy, uratowano 1271. Starcie stanowiło dotkliwy cios dla zaopatrywania wojsk osi w Afryce.
Brytyjczycy odnieśli całkowity sukces, topiąc cały konwój z eskortą i tracąc jedynie 43 marynarzy, lecz musieli opuścić poważnie uszkodzony niszczyciel "Mohawk", który został następnie dobity ogniem dział przez "Janus". Jego wrak był jednak 27 kwietnia i 7 maja eksplorowany przez włoskich nurków, którzy, według niektórych autorów, uzyskali cenne dokumenty, wykorzystane w późniejszym ataku sił lekkich - flotylli Xa MAS na Aleksandrię[2].
Dowódca "Luca Tarigo" i eskorty Piero De Cristofaro został pośmiertnie odznaczony Złotym Medalemza Męstwo (Medaglia d'oro al Valor Militare), jego imię miał nosić jeden z nieukończonych niszczycieli typu Commendanti.
[edytuj] Zestawienie sił
[edytuj] Alianci
Zespół K (Force K) - komandor Philip Mack
- niszczyciele:
- HMS Jervis - kmdr. Philip Mack (okręt flagowy)
- HMS Janus - kmdr por. J. A. W. Tothill
- HMS Nubian - kmdr por. R. W. Ravenhill
- HMS Mohawk† - kmdr por. J. W. M. Eaton
[edytuj] Państwa osi
- Eskorta konwoju - kmdr por. Piero da Cristofaro - niszczyciele:
- "Luca Tarigo"† (typu Navigatori) — kmdr por. Piero da Cristofaro (okręt flagowy)
- "Lampo"† (typu Folgore) — kmdr ppor. E. Marano
- "Baleno"† (typu Folgore) - kmdr ppor G. Arnaud
- konwój - transportowce:
- "Adana"† (4205 BRT)
- "Arta"† (2452 BRT)
- "Aegina"† (2447 BRT)
- "Iserlohn"† (3704 BRT)
- "Sabaudia"† (1590 BRT)
[edytuj] Źródła
- S.W. Trubicyn (С.Б. Трубицын): "Eskadriennyje minonoscy tipa Navigatori" (Эскадренные миноносцы типа «Навигатори»), seria Bojewyje Korabli Mira, Sankt Petersurg, 2002
- S.W. Patjanin (С.В.Патянин): "Esmincy tipa Tribal" (Эсминцы типа "Трайбл"), seria Morskaja Kollekcja 1/2002
- Cristiano D'Adamo - Sinking of the Tarigo Convoy
- Order of Battle - The Battle of the Tarigo Convo w serwisie NavWeaps
Przypisy
- ↑ w części publikacji podawany jest kilkuminutowy odstęp między trafieniami torped, co wydaje się wątpliwe
- ↑ http://www.regiamarina.net/engagements/tarigo/tarigo_us.htm