Kosmos (literatura)

Z Wikipedii

Kosmos (gr. κόσμος) – hierarchiczny porządek wszechświata, oparty na zależności bytów niższych od wyższych, ukazany w starożytnych greckich tragediach.

Na szczycie drabiny zależności znajduje się mojra - los, nieuchronność, konieczność, przez Rzymian nazywana fatum. Reprezentowały ją mojry, nazywane też parkami.

Niższą pozycję mają bogowie. Są zawistni, mściwi i zazdrośni, na ogół bezwzględni. Pilnie strzegą swojej pozycji i prawa. Na straży ustanowionych przez nich praw stoją boginie Nemesis i Dike.

Między bogami a ludźmi znajdują się herosi.

Na samym dole są ludzie, miotani przez mojrę i na łasce bogów. Jedynym sprzymierzeńcem człowieka - słabej istoty - jest jego rozum. Największym zaś zagrożeniem dla człowieka jest hybris - pycha. Hybris zaślepia, odbiera jasność widzenia. Człowiek pod wpływem hybris może nieświadomie przekroczyć boskie prawa.

Próba uniknięcia przeznaczenia lub zachowanie niezgodne z boskim prawem zaburza kosmos i powoduje katastrofę.

Bogowie czasem upokarzają człowieka, zsyłając na niego hybris za pośrednictwem bogini zaślepienia - Ate.

Za wykładem z języka polskiego pani profesor Marii Hryniewicz.