Krzysztof Hartknoch

Z Wikipedii

Krzysztof Hartknoch (ur. 1644 w Jabłonce koło Pasymia, zm. 3 stycznia 1687 w Toruniu), historyk, profesor protestanckiego Gimnazjum Akademickiego w Toruniu, historyk Pomorza i Prus.

[edytuj] Historia

Krzysztof Hartknoch urodził się we wsi Jabłonka koło Pasymia. Uczył się w szkołach w Pasymiu i w Królewcu, nie ukończył jednak studiów z powodów finansowych. W 1665 roku wyjechał do Kowna, gdzie został domowym nauczycielem. Pracował także w Wilnie i w Gdańsku, w 1667 roku powrócił do Królewca, gdzie mieszkał do 1677 roku. Dnia 21 IV 1672 uzyskał stopień magistra filozofii na Akademii w Królewcu, gdzie do roku 1677 pozostał jako wykładowca.

Zainteresowany historią Prus, ogłosił w tym czasie szereg łacińskich rozpraw historycznych: O Początkach Prus, O formie dawnego państwa pruskiego, O prawie pruskim, O bałwochwalstwie i przesądach dawnych Prusów. Wtedy też odnalazł i opracował pochodzącą z XIV wieku krzyżacką kronikę Piotra z Dusburga, którą wydał drukiem w 1679 w Lipsku. Napisał również rozprawę Res Publica Polonica duobus libris ilustrata, o ustroju i historii Polski.

Na początku 1677 roku Hartknoch został zaproszony do Torunia przez rektora toruńskiego Gimnazjum Akademickiego Ernesta Königa by objął stanowisko profesora gimnazjalnego.

Mieszkając w Toruniu, napisał Hartknoch swoje dwa najobszerniejsze i najważniejsze dzieła historyczne: Alt und Neues Preussen 1684 i Preussische Kirchen - Historia 1686. Były to obszerne monografie historyczne prowincji, znane i cenione do dziś przez historyków.

Jan Krzysztof Hartknoch zmarł 3 stycznia 1687 i został pochowany w Toruniu w podziemiu kościoła NMP. W języku niemieckim: Christoph Hartknoch.

[edytuj] Dzieła

• Respublica Polonica duobus libris illustrata, Frankfurt-Lipsk 1678 (następne wydania dzieła w latach 1687 i 1698 pod tytułem De respublica Polonica);
• Preussische Kirchen Historie..., Gdańsk 1686;
• Alt und Neues Preussen..., Królewiec 1684;
• Selectae dissertationes historicae de variis rebus prusicis opera..., 1679;

[edytuj] Bibliografia

Serczyk J. Krzysztof Hartknoch, w: Wybitni ludzie dawnego Torunia, PWN 1982, ss. 81 - 88. ISBN 83-01-04406-3